‘No matter how dark that world was, you do not leave it unlit.’

Michael Ondaatje (1943) is een in Sir Lanka geboren Canadese schrijver, redacteur en filmmaker. Het bekendst is de schrijver van de internationaal succesvolle roman The English Patient (1992). Met dit boek won hij niet alleen de Man Booker Prize, maar ook de Gold Man Booker – de prijs die werd toegekend toen de Man Booker vijftig jaar bestond – voor het beste boek dat ooit de Man Booker Prize won.

“Ours was a family of nicknames, which meant it was also a family of disguises.’
Aldus begint het verhaal van Nathaniel, en zijn zus Rachel, die te horen krijgen dat hun ouders voor een jaar naar Singapore vertrekken. De kinderen zullen in Engeland blijven en toevertrouwd worden aan de zorg van een groep Dickensiaanse figuren, met fantastische namen als de Mot en de Schicht.

We bevinden ons in London, net na het einde van de Tweede Wereldoorlog.
‘It was the time of war ghosts, the grey buildings, unlit, even at night, their shattered windows still covered over with black material where glass had been. London was allowed to be rule-less. Everything had already happened…’

Van een leeg, stil huis verandert de veilige wereld van broer en zus - onder invloed van The Moth -, in een ‘beehive’, waar mensen van allerlei pluimage niet alleen hun huis, maar ook hun leven binnenwandelen, om soms net zo snel en geheimzinnig te verdwijnen.
‘Their house felt more like a night zoo, with moles and jackdaws, and shambling beasts who happened to be a chess player, a gardener, a possible greyhound thief, a slow-moving opera singer.’

Nathaniel gaat aan het werk bij een restaurant, brengt nachten door in leegstaande panden met een vrouw, die hij zelf Agnes noemt, en helpt De Schicht ’s nachts met het vervoeren van windhonden of andere bijzondere ladingen over de zijrivieren van The Thames.

De sfeer in het eerste deel van het boek is fragmentarisch en surrealistisch beschreven, vanuit het oogpunt van Nathaniel, die als oudere man terugblikt op zijn jeugd; de nachtelijke tochten over de Thames, de ‘moonlit riverways...’ their light muted, faint as stars, as if we were in a time capsule of the war years when blackouts and curfews had been in effect….’ Het zijn deze beelden en fragmenten van een bijzondere jeugd, die voor de rest van zijn leven in zijn geheugen gegrift staan.

Ondaatje maakt in zijn werk veelvuldig gebruik van ‘foreshadowing’: even knipperen met je ogen, of verslapping van de aandacht en – BOEM – je mist een hint. Zo ook in Warlight, dat niet alleen veel muzikale verwijzingen bevat, als ook verwijzingen naar specifieke wijken en plekken (o.m. in London), personen, boeken, en de natuur.

Gewapend met zijn volwassen ik, is het wederom Nathaniel, die in het tweede deel van de roman terugkeert naar die vroegere, donkere tijden, naar de zwakke lichten op de bruggen over de Thames, die in het verduisterde London van de oorlog brandden ten behoeve van de scheepvaart, op zoek naar de werkelijkheid.

Warlight is een fantastische, sprookjesachtige, filmische roman, met veel verwijzingen en toevallige (?) hints, waarin de scheidslijn tussen schijn en werkelijkheid bewust fluïde is gemaakt.

Ondaatje gaf ooit in een interview aan dat ‘sometimes there is a necessity for silence.’
Dit is zo’n moment. Stilte, om vooral de betovering en de magie van dit sprookje voor nu nog niet te hoeven verbreken….
***** 5 sterren