Sleurt je mee naar de donkerste krochten van de ziel

Dag en Nacht, het thrillerdebuut van Romy Hausmann is adembenemend spannend. De cliffhangers zijn niet van de lucht en het verhaal is onvoorspelbaar door de voortdurende plottwisten. De schrijfster brengt de karakters en hun gedragingen zo helder en geloofwaardig in beeld dat waanzin opeens heel normaal lijkt. Dag en Nacht sleurt je zonder pardon mee naar de donkerste krochten van de ziel. Huiver en geniet!

Het is veertien jaar geleden dat Lena verdween en de hoop om haar terug te vinden is stilaan verdwenen. Op een nacht wordt een gewonde vrouw aangetroffen met in haar kielzog een meisje dat zegt dat dit haar moeder Lena is. Beiden worden met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Als Lena’s ouders haar opzoeken in het ziekenhuis blijkt zij toch niet hun dochter te zijn, maar ze lijkt er verdomd veel op. En wie is Hannah, het evenbeeld van hun dochter toen ze net zo jong was als Lena? En wie is dan diegene die zich uitgeeft voor hun dochter?
En waarom werd zij opgesloten in een afgesloten hut in het bos met twee kinderen die niet de hare zijn?

Het verhaal gaat vooraf door een korte inhoud en een krantenbericht over de verdwijning van Lena. Daarna volgt een ijzersterke eerste zin die je meteen in het diepe gooit.
‘Al de eerste dag ben ik alle besef van tijd, mijn gevoel van eigenwaarde en een van mijn kiezen kwijt geraakt. Daarvoor in de plaats heb ik nu twee kinderen en een kat.’
Lena schetst haar gruwelijke situatie. De man die haar ontvoerde, houdt er een waar schrikbewind op na. Hij heeft haar en zijn kinderen opgesloten in een verduisterde hut en beslist wanneer het licht of duister is en zijn handjes zitten los. Onderwijl probeert ze te bedenken hoe ze hun vader kan doden.

Het verhaal is een aaneenschakeling van cliffhangers en plottwisten waardoor je het gevoel hebt in een emotionele achtbaan te zijn beland. De ontknoping is tot aan het eind volstrekt onvoorspelbaar en de spanning blijft continue aanwezig.
De schrijfster hanteert daartoe drie vertellers die allen niet het achterste van hun tong laten zien. Naast de ontvoerde Lena, komen dochter Hannah en Matthias- de vader van Lena- regelmatig aan het woord. Ze doen zich anders voor dan ze zijn waardoor het verhaal steeds net iets anders in elkaar blijkt te zitten dan verwacht. Dit prikkelt de nieuwsgierigheid, zorgt voor behoorlijk wat spanning en levert een flink aandeel in de grote hoeveelheid plottwisten.

‘Splatsj! Zo klinkt het als je iemand zijn hersens in slaat’

Dit zijn de woorden van Hannah tegen verpleegster Ruth die haar opvangt bij aankomst in het ziekenhuis. Ze vertelt dat ze met haar papa, mama en haar broertje in het bos woont en dat haar broertje de vlekken uit het tapijt probeerde te boenen na dat verschrikkelijke geluid ‘Splatsj’ waar hij zo van schrok. Hannah is een beetje apart, ze lijkt wat emotieloos en heeft weinig of een afwijkend begrip van anderen. Deels komt dat door de indoctrinatie van haar vader die onder andere verteld heeft dat mensen die naar school gaan, dom zijn. Maar ze blijkt ook Asperger te hebben. Dat creëert extra spanning omdat haar nuchtere en van alle emotie ontdane opmerkingen de bruutheid en het geweld nog schrijnender maken.

‘Hij greep haar bij de keel. Dat had al vaker geholpen als ze een aanval had’

De personages komen gedurende het verhaal steeds beter uit de verf en zijn heel geloofwaardig. Alleen van Lena blijft het tot het laatst onduidelijk wat voor een mens zij is en wat er precies gebeurde. We maken haar vooral mee als slachtoffer, lijdend aan PTTS waardoor ze vastzit in haar angsten en ze voor ons vreemde keuzes maakt. Gezien haar toestand is haar gedrag echter geloofwaardig.
Toch is er wel nog een klein punt van kritiek op het gedeelte na de ontknoping. Hierin belooft de ontvoerde Lena om voor de kinderen te zorgen wanneer ze uit de psychiatrische instelling komen. Na zo’n gebeuren ga je je toch wel afvragen of die kinderen niet net zo gevaarlijk zijn als hun vader en of dit wel verstandig is.

Filosofie na de slachtpartij

Wat ook niet had gehoeven was de morele boodschap dat ‘het altijd liefde is die ons drijft. Hoe verwrongen, ziek en verkeerd begrepen het ook is’. Het leermoment is dat ‘liefde ons tot monsters maakt, ieder op zijn eigen manier’. Het is natuurlijk wel waar maar dit stukje vloeit niet natuurlijk voort uit de voorafgaande tekst. Het kwam te plotseling na al dat geweld en gruwel, er is te weinig naar toegewerkt en had daarom beter achterwege kunnen blijven.

Dag en nacht is een zinderende psychologische thriller die voortdurend verrast en je aandacht vasthoudt tot de overrompelende ontknoping. Het laat bovendien zien hoe verdriet mensen tot diverse gradaties van waanzin kan drijven, een cirkel die moeilijk te stoppen valt.