Popcultuur, invalidenseks, politiek en SF in één kort verhaal

Popcultuur, invalidenseks, politieke statements en science fiction in één kort verhaal. Wie komt daarmee weg? Adam Johnson. In ‘Nirvana’ heeft de ik-figuur het zo moeilijk met zijn stervende partner dat alleen de gesprekken met een sprekende, holografische Barack Obama hem overeind houden. "Onze enige huwelijkse verplichting is om op welke manier we maar kunnen elkaar van dienst te zijn", zegt de door zijn vrouw als belachelijke robot afgeserveerde fictieve president hem. De ik-figuur ziet het somber in: "Mijn geest peinst over de manieren waarop ik Charlotte misschien wel van dienst zal moeten zijn." Gaat het lukken de doodzieke echtgenote op te peppen door haar overleden icoon Kurt Cobain tot leven te brengen? Alles klopt aan dit verhaal. Van de setting in een Silicon Valley van morgen tot de raak getypeerde bijfiguren zoals de baas die zich schaamt voor zijn Pakistaanse roots omdat het zo stereotiep is dat een Indiër succesvolle technologiebedrijven opzet.

En dat is nog maar het éérste van de zes klappers in deze verrassende bundel Als het lot lacht. In ‘George Orwell is een vriend van mij’ komt een Stasi-gevangenisdirecteur die nog in 1989 leeft aan het woord. Zijn vrouw, en verder zowat iedereen keert zich walgend van hem af, en hij wil maar niet snappen waarom. Het lot brengt hem samen met een van zijn slachtoffers. Terwijl hij maar blijft ontkennen dat hij de baas was over een wrede strafinrichting, krijgt deze vrouw hem tijdens een rondleiding die volkomen uit de hand loopt zover de waterboarding-achtige methoden te ondergaan die waarvan hij steeds ontkent dat ze bestonden. Dan realiseert hij zich dat hij datgene wat haar het liefst was, heeft afgenomen. “Een ring, u bleef maar om een ring vragen. [] Die heb ik op een feestje weggegeven aan de dochter van een medewerker. Ze had prachtige cijfers op school gekregen en die ring zat toevallig in mijn zak.” De rillingen lopen over je rug.

In het titelverhaal is de knotsgekke vluchteling Sun-Ho, in Noord-Korea rijk geworden door het met goedkeuring van de machthebbers vervalsen van Zuid-koreaanse loterijbriefjes, gefascineerd door ballonnen. Hij wil ook terug naar dat vreselijke land om zijn geliefde te zoeken. Hoe, dat moet blijken op  een ‘bijeenkomst’. Op weg daarheen speelt de eveneens gevluchte muzikante die ze hebben opgeduikeld - o ironie - een Noord-Koreaans partijlied omdat ze geen andere liederen kent. Dan blijkt hoe Sun-ho’s plan in elkaar zit. Het heeft allemaal zo'n enorme vaart en het is zó krankzinnig-geloofwaardig - inclusief criminele toestanden, commentaar op de Koreaanse politiek, een coming-of-age-verhaal en een ontluikende liefde - je moet het lezen om het te geloven. Carl Hiaasen op steroïden.

San Francisco, Berlijn, Seoul – je moet jezelf terwijl je met Adam over de wereld raast in de arm knijpen om je eraan te herinneren dat wat je leest géén onderzoeksjournalistiek, géén autobiografie en géén reisreportage is. Niet gemakkelijk om de ironische stijl en de snelle plotwendingen goed te vertalen, maar Miebeth van Horn is het uitstekend gelukt. De hardcover ziet er prachtig uit – geen gek idee om die te kopen, want de verhalen uit Als het lot lacht wil je lezen, herlezen en nóg ’s herlezen. Johnson is een meester in het geloofwaardig maken van absurde en extreme verwikkelingen.