Groeipijnen

De vijfjarige Metin (geboren in Turkije) komt naar Nederland na een 3-jarig verblijf in Duitsland waar het gezin een nomadenbestaan leeft en geen verblijfsvergunning krijgt. In Nederland heeft zijn vader woonruimte gevonden in de Amsterdamse Bijlmer, waar Metins nieuwe leven begint en hij de eerste stappen zet naar een Nederlandse toekomst.
In dit verhaal fladderen we door zijn leven. We maken kennis met buren, vrienden, klasgenoten en kwelgeesten die hij daar leert kennen. We volgen alles tot en met zijn stap naar de universiteit.
Als rode draad leven we mee met het gezin en alle ellende die zich voordoet in de wankele situatie van een gezin met weinig samenhang. De lezer wordt volledig onderdeel van het leven in de Bijlmer en de daar aanwezige multiculturele samenleving van de jaren 80. Maar vooral zien we Metins totale en soms door diepe dalen gaande ontwikkeling, de stappen die hij zet om te komen waar hij wil, de moeilijke schooljaren, zijn grote onzekerheid, zijn mentale groei. Ondanks zijn dwarse innerlijk, haat en in latere jaren ook woede die dan pas naar buiten durft, blijft de hang naar de ontbrekende liefde van zijn vader.
Want alles wordt sterk beïnvloed door zijn enorm dominante vader die als een onredelijke egoïst en heerser zijn gezin terroriseert, die veelvuldig het beest in zich naar buiten laat komen. Zijn vader die zich communist noemt, daarom niet werkt -waarom zou je het kapitalisme steunen?- maar niet te beroerd is om zijn uitkering te innen die hem in staat stelt om te zuipen en te gokken met vrienden en hooguit af en toe zijn vrouw wat geld te gunnen om het gezin draaiende te houden. Aan zijn gezin besteedt hij vrijwel geen enkele aandacht. Dit hoeft voor hem eigenlijk niet eens te bestaan. Zeker niet de kinderen die hij volgens eigen zeggen "niet had moeten nemen."
We zien bij Metin wel liefde voor zijn moeder, wiens durf hij stil bewondert ondanks zijn angst over eventuele consequenties als zij zich weer eens verzet tegenover zijn vader. Haar emancipatoire houding ontwikkelt zich in de loop der jaren en maakt haar een voorbeeld van integratie. Zijn oudere zus Nevra blijft als persoon wat op de achtergrond als ware zij een figurant in de film over Metins leven.
Je kruipt in het hoofd van Metin, leeft mee met zijn twijfels en onrust, zijn continue innerlijke strijd tussen denken en doen. Ook onderga je de kwetsbaarheid van zijn jeugd en lijdzaamheid die hij thuis, maar ook op de middelbare school etaleert door onzichtbaar te willen zijn. Aanwezig te zijn en toch, als een meubelstuk op een vaste plek, niet op te vallen.

De tijdlijn van het verhaal loopt door een verleden dat herinneringen oproept. De komst van gastarbeiders naar Nederland, immigratie, opkomst van drugsproblematiek en de geschiedenis van de Bijlmer, die waarschijnlijk bij eenieder een zekere indruk achter gelaten heeft. Maar ook een tijdgeest waarbij toenmalig onderwijs, sport en muziek een rol spelen.

Juist in deze periode beziet Metin in dit geweldige boek zijn leven, is observator, denkt er het zijne van, vertelt als het ware aan de lezer zijn geschiedenis via Murat Isik die dit alles fenomenaal beschrijft. Zijn woordkeus en beeldende beschrijvingen, die van de pagina's loskomen en zich in je fantasie omzetten in duidelijke beelden, zijn van trefzekere eenvoud en absoluut realistisch.
Een schitterende, briljant geschreven en zeer prettig leesbare roman, die, hoogstwaarschijnlijk gevoed door veel autobiografische elementen, je van begin tot eind ontroerd, je laat lachen, medeleven en die zelfs enig medelijden oproept, maar vooral enorm boeit en een inkijk geeft in het (mogelijke) leven van migranten van weleer.