Mooie verhalen lopen nooit goed af

MOOIE VERHALEN LOPEN NOOIT GOED AF

Ilja neemt zijn intrek in het Grand Hotel Europa, ergens gesitueerd niet al te ver van Venetië, om het op de klippen lopen van zijn relatie met Clio te verwerken door het opschrijven van zijn herinneringen.
De eerste persoon die hij bij zijn aankomst ontmoet is Abdul, de piccolo, een vluchteling uit Afrika.
Ilja vertelt hem over de reden en het doel van zijn bezoek, waaruit blijkt dat dit bezoek waarschijnlijk niet van korte duur zal zijn. Uit de verhalen van Abdul blijkt dat het hotel nogal in verval is geraakt en het eigenlijk moet hebben van een aantal oudere gasten, die het als een pension gebruiken. De beheerder van het hotel is Montebello, die zichzelf graag “major domus” noemt, maar een veredelde conciërge lijkt te zijn.

Abdul vertelt, onder het roken van een sigaretje buiten, zijn levensverhaal aan Ilja, een verhaal dat een getrouwe kopie blijkt te zijn van Vergilius, doorverteld aan Abdul.
Plagiaat? Nee, zegt Ilja, “intertextualiteit” veel gebruikt en volkomen legitiem. Hij maakt daar zelf ook gebruik van, b.v. op blz 19, wanneer hij schrijft : ” Als het gedaan is, wanneer het is gedaan, is het beter als het zo snel mogelijk wordt aangevangen” ( Macbeth, akte 1 , scene 7)

Al snel blijkt dat het hotel recent in Chinese handen is gekomen, met Wang aan de leiding, die begint met het updaten van het complex.
Drie vaste gasten zijn de Griek Volonaki, een oude bon vivant met weinig diepgang; de artistieke Francaise Albane, een dichteres met een hautaine uitstraling en de oude geleerde Patelski.
Dit is een van de verhaallijnen van het boek, maar er zijn er meer.

Natuurlijk is daar Ilja's mislukte relatie met de kunsthistorica Clio, waarvan de beschrijving de kern van het boek zou moeten vormen, maar de gebeurtenissen in Genua en Venetië, die leiden tot de breuk, maken eigenlijk niet duidelijk waarop de relatie gebaseerd is en waardoor deze spaak gelopen is.
Dat komt omdat er nog minimaal twee andere verhaallijnen veel meer aandacht vragen, namelijk de teloorgang van het oude Europa , o.a. door de verderfelijke invloed van het massatoerisme, zoals dat duidelijk tot uiting komt in het verpeste Venetië en later ook in Giethoorn ern Amsterdam..
Dan is er ook nog de passie van Clio voor de kunst en in het bijzonder haar obsessie met de schilder Caravaggio, wiens laatste schilderij onvindbaar is en dat Clio zich ten doel gesteld heeft te vinden.
Tijdens de speurtocht vanuit Venetië vergezelt Ilja zijn geliefde.

De uitvoerige beschrijvingen van het gedrag van toeristen zijn treffend en vaak hilarisch, de intieme relatie van de geliefden komt enkele keren aardig uit de verf, maar de uitgebreide beschrijvingen van Caravaggio en alles wat daarmee te maken heeft doen wel een groot beroep op het geduld en het doorzettingsvermogen van de lezer.

Alles in het boek wordt beschreven in lange, mooi geformuleerde en bloemrijke zinnen, waarbij opvalt dat alle karakters, inclusief de ongeletterde Abdul, dezelfde verheven taalbeheersing ten beste geven als Ilja en mutatis mutandis de schrijver.

Het gevaar en de verleiding is groot fictie en realiteit te vereenzelvigen, maar uit de manier waarop de schrijver een en ander onder woorden brengt, komt toch wel naar voren dat zowel de Ilja uit het boek als de schrijver behoorlijk van hun eigen excellentie overtuigd zijn en hun intellectuele vermogens hoger inschatten dan die van de doorsnee mensenkinderen.
En misschien is dat ook wel zo.

Rest een schitterend geschreven boek, waar een beknopte recensie als deze geen recht aan kan doen, met een aantal overdreven en langdradige uitingen van eruditie en morele superioriteit, die soms wrevel opwekken.