Prachtig in zijn eenvoud

Ik ben stil, heel stil, de laatste bladzijde is gelezen in de roman “Een maaltijd in de winter” van Hubert Mingarelli. Nu nog trachten het stil te krijgen in mijn hoofd. Dat zal niet zo eenvoudig zijn als het –fysiek- opzij leggen van het boek. Deze roman heeft zoveel emotie bij mij los gemaakt dat er niets anders op zit dan alles even te laten bezinken en dan terug te ordenen.

De roman vertelt het verhaal van drie Duitse soldaten, leden van een legereenheid belast met het fusilleren van joden. Om te ontsnappen aan deze taak vragen zij toestemming om op jacht te gaan, een jacht op joden. Als ze een jood vinden moeten ze hem afleveren bij hun legereenheid. Hier ontloop deze gevangene geenszins zijn lot. Maar de uitvoerders van het lot hoeven niet noodzakelijk dezelfde drie soldaten te zijn als zij die hem afleverden.

De schrijver neemt je als lezer mee met de drie soldaten op hun zoektocht naar joden die zich verschuilen in de bossen. Het is winter, een strenge winter, het landschap is al maanden bedekt met een laag sneeuw. Het is koud, ijzig koud. Voor het aanbreken van de ochtend gaan de drie op pad. Alle drie zijn ze in hun eigen gedachten verzonken, terwijl ze ondertussen de omgeving afspeuren op zoek naar mogelijke schuilplaatsen. Na uren ontdekken ze een schuilplaats, ze nemen de jood mee. De koude en de honger beginnen hun tol te eisen en ze besluiten in een verlaten pand zich op te warmen en wat te eten. Een van hen heeft immers wat proviand uit de legerkeuken meegenomen, goed voor een pan soep. Zelfs voldoende soep om te delen met de gevangene. Maar het delen van een maaltijd en het doden van een genodigde aan een maaltijd staat dat niet haaks op elkaar?

De roman is geschreven in eenvoudige woorden en dito zinnen. De schrijver slaagt erin de lezer zich helemaal te laten inleven in de gedachten en gevoelswereld van de drie mannen.  Je voelt je als het ware één van hen, je kruipt in hun huid, je deelt hun zorgen, hun leed.  Wat doet het moorden met hen? Wat blijft hun zorg? Wat kan ze nog echt raken?  En dan is daar nog het geweten. Deze directe en toegankelijke manier van schrijven geeft zondermeer de klasse aan van de schrijver alsook de sterkte van deze roman. De grootsheid van het woord in al zijn eenvoud.