Liefde laat zich niet dwingen

Strikken is de titel van de recentste - in het Nederlands vertaalde- roman van Domenico Starnone of bij een groter publiek beter gekend onder de naam Elena Ferrante. What’s in a name!?! Mij gaat het in eerste instantie om de roman en daarna om haar créateur.

Strikken is een roman over één van de hoofdthema’s van onze maatschappij:’de familie, het gezin als de hoeksteen in onze maatschappij’. In strikken maken we kennis met een jong gezin bestaande uit een man, een vrouw en hun 2 kinderen, een jongen en een meisje. Maar laat ik het huisdier Labes, de kat, niet vergeten te noemen. De hoofdpersonages in deze roman, Vanda en Aldo, zijn jong getrouwd in de jaren zeventig. Beiden met een verlangen naar onafhankelijkheid. We bevinden ons immers in de woelige jaren zeventig waarin ook Italië niet ontsnapte aan het ideeëngoed van de seksuele revolutie. Na twaalf jaar huwelijk heeft Aldo nood aan verruiming van zijn horizon. Het verleggen van zijn grenzen heeft hij gevonden in de verliefdheid op een jong, vrij, blij, ongebonden en zelfstandig meisje. Hij verlaat vrouw en kinderen en start met zijn jonge geliefde aan een nieuw hoofdstuk in zijn leven. Is deze relatie de opoffering van zijn gezin waard? Is hij niet op de vlucht voor de dagelijkse routine, de realiteit? Wat als ook aan het “overweldigende” van deze nieuwe liefde een einde komt?

Starnone geeft vanuit het gezichtspunt van elk van de gezinsleden een antwoord op bovengenoemde vragen. De roman is opgedeeld in 3 boeken. Ze staan elk op zich doch worden met elkaar verbonden door de erin verweven verbanden. In boek één maken we kennis met een woedende, razende, immens vijandig ingestelde Vanda. Koste wat kost wil zij haar wettige echtgenoot op zijn verantwoordelijkheid als echtgenoot en vader wijzen. In boek twee komt de vader, Aldo, aan het woord. Hij is nu in de zeventig en blikt gezeten tussen de puinhoop, resultaat van een inbraak in hun flat, terug op zijn leven. Hij overdenkt zijn verliefdheid, de terugkeer naar zijn gezin, zijn relatie met vrouw en kinderen. In boek 3 geven broer en zus hun visie van de gebeurtenissen weer. Ze nemen hun onderlinge relatie alsook deze met hun ouders onder de loep. Man of vrouw, een zaak is heel zeker, voor deze schrijver heeft de psyche van een vrouw geen geheimen.

Wat mooi is aan deze roman is dat hij niet eindigt waar de meeste verhalen over overspel net stoppen. De overspelige gaat weg en keert niet alleen terug maar hij blijft. De schrijver geeft in krachtige bewoordingen en overpeinzingen weer wat zowel het vertrek als de terugkeer bij de partners teweeg brengt. Hoe leef je samen verder in een al geconsumeerd huwelijk? Wat is een mens bereidt om op te offeren? Wat heeft hij te verliezen als hij rechtsomkeer maakt op een eerder genomen beslissing? Is er sprake van berusting, vergeving, een kanteling in de machtsverhouding tussen man en vrouw? Besef je als ouder dat jouw lijden, pijn, verdriet en hoe je hiermee omgaat onvermijdelijk een projectie kent naar de volgende generatie, je kinderen?

Overspel het is van alle tijden en zal er ook altijd zijn. Maar belangrijk is te weten dat “liefde” zich niet laat dwingen. Dat je verstrikt kan raken in het leven, net zoals bij het strikken van de veters van je schoenen. Soms komen ze los te zitten, soms helpt daarbij een dubbele knoop maar eens de veter is gebroken is de kans op een mooie gladde, comfortabele strik verleden tijd.