Als de dood het leven niet langer beëindigt

Wat als je enige zekerheid in het leven wegvalt? Als de dood het leven niet langer beëindigt, maar slechts een korte onderbreking is, waarna je als Teruggekeerde je leven weer oppakt tussen de Ware Levenden alsof je niet tientallen of honderden jaren geleden bent gestorven. Niet als zombie. Gewoon als mens met een iets grotere eetlust, als iemand die ontwaakt uit een lange diepe slaap.

Prijswinnend dichter James Mott schreef met The Returned zijn prozadebuut. Deze debuutroman werd in 2013 door Harlequin Holland gepubliceerd als De Teruggekeerden. Plan B kocht de rechten en zodoende werd de op het boek gebaseerde tv-serie Resurrection op ABC uitgezonden. Overigens niet te verwarren met de waanzinnig goede serie The Returned, die is gebaseerd op de Franse tv-serie Les Revenants. Beide series gaan uit van hetzelfde principe van mensen die uit de dood opstaan, maar zijn toch verschillend.

Een van de Teruggekeerden in het dorpje Arcadia in de staat Arkansas is de achtjarige Jacob die vijftig jaar geleden stierf op zijn verjaardag. Hij bezorgt zijn ouders haast een hartverzakking met zijn verschijning. Moeiteloos zet hij echter zijn leven voort, terwijl de harten van zijn ouders getekend zijn door het verlies van hun zoon. De krassen in hun ziel maken het oude stel kwetsbaar, sceptisch over de aard van deze wonderbaarlijke gebeurtenissen en in de war over hun relatie met het ding dat al dan niet hun zoon is.

Jacob is niet de enige. Over de hele wereld keren mensen terug uit de dood, van oude nazisoldaten tot een kunstenaar die na zijn dood bekendheid verwierf. Chaos volgt! Niemand snapt dit verschijnsel, het enige wat ze zeker weten is dat ze niets zeker weten. Als zelfs de plaatselijke dominee Peters en politici over de hele wereld de schijn niet meer kunnen ophouden, betekent dit wereldwijde chaos. Het aandoenlijke verhaal van Jacob en zijn ouders is om en om vervlochten met tussenhoofdstukken met de verhalen van andere Teruggekeerden. Hierdoor dringt de impact op al die verschillende levens bij de lezer binnen, al verschillen die stukken onderling wel in kwaliteit.

Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Een kat die de dood in de ogen kijkt, krijgt echter ook een heel nieuw perspectief op het leven. De Teruggekeerden laten de Ware Levenden onbedoeld twijfelen aan de wereld en zichzelf. In de chaos die ontstaat, leren de mensen zichzelf beter kennen. Sommigen zien de Teruggekeerden als duivels en trekken hun geloof in twijfel, terwijl het voor anderen een godswonder is.

‘Feiten waren heel nuttige dingen, maar ze wezen zelden de weg naar verlossing, dacht ze. Ze waren er gewoon en staarden vanuit het duister van het mogelijke tot in het diepst van de ziel, om te zien hoe die op de confrontatie zou reageren.’ (p. 275)

Op fascinerende wijze schept James Mott een aangrijpend realistische wereld waarin mensen voor onmogelijke keuzes komen te staan waarvan ze nooit hadden verwacht die ooit te moeten maken. Zijn schrijfstijl is Amerikaans melancholisch, ontroerend, subtiel. De dialogen lijken haast geschreven voor film, op een fantastische manier. Met veel emotie beschrijft hij de ontwikkeling van de hoofdpersonen én de bijpersonen, zodat het haast onmogelijk is om niet om minstens een van die verhalen een traantje te laten.

Deze recensie verscheen eerder op alexhoogendoorn.nl