Emotioneel en intellectueel: een literaire parel

Een prachtig boek. Emotioneel, hoopvol, intelligent. Het is het hele pakket.

Denk me weg

Als Margarets verloofde John in de jaren zestig wordt opgenomen vanwege een ernstige depressie komt ze voor een moeilijke keuze te staan: gaat ze ondanks zijn aandoening met hem verder of gaat ze de pijn die het haar kan opleveren liever uit de weg? Denk me weg is het onvergetelijke verhaal dat voortvloeit uit deze allesbepalende beslissing.

Het middelpunt van het verhaal is Michael, de oudste zoon van Margaret en John. Een briljante maar angstige muziekfanaat, die het leven alleen aankan door er de spot mee te drijven. Een even belangrijke rol spelen Michaels jongere zusje en broertje – de verstandige en betrouwbare Celia en de ambitieuze en uiterst beheerste Alec. Zij doen er samen met hun moeder alles aan om voor Michael te zorgen, die steeds verwarder en wisselvalliger wordt.

Emotioneel en intellectueel: een literaire parel

Het begin is veelzeggend. Wat vreemd, ook, waardoor het even wennen is aan de stijl. Eén ding weet je meteen: het wordt een bijzonder boek. Na twee korte hoofdstukken begint het boek, dat in drie delen is opgedeeld en steeds vanuit verschillende perspectieven wordt verteld. Het gekke is dat ik me tijdens het leven betrapte op een bijzonder irrationele gedachte. Ik kreeg het gevoel dat er een duidelijk plot ontbrak. Voordat je dit zie als iets negatiefs: dat is het niet. De personages zijn zo formidabel uitgewerkt dat ik voor het eerst in mijn leven vergat dat ik een boek las. Met emotionele precisie schept Adam Haslett levensechte mensen met wie ik me makkelijk kon identificeren.

Denk me weg is een emotioneel boek dat, zeker als je er even over nadenkt of discussieert, een intellectuele parel is. Lees het niet vluchtig, neem de tijd. Analyseer. Interpreteer. Twee dingen weet je zeker: de auteur is intelligent en je weet hoe het afloopt. Dat klinkt gek. Kan hij niet meer? Ja, dat kan hij: de schoonheid vind je in de betekenis achter gebeurtenissen, de verbanden die je gaandeweg kunt leggen. Als een intellectuele archeoloog leg je emotionele lagen bloot, waardoor het boek nog mooier wordt dan het al was. Ik schaam me niet te zeggen dat ik heb gehuild om dit boek, want het is werkelijk prachtige literatuur.

Misschien denk je nu dat dit boek heel bedrukkend is, geen boek dat je voor je plezier leest. Maar het is niet enkel een boek over depressie. Het is met liefde geschreven, vol hoop en compassie en soms met humor – zoals ook het leven niet alleen maar leuk of rot is. Dit brengt het verhaal in balans. In de vorm toont Adam Haslett zich daarbij origineel en intelligent. Het verhaal van Michael wordt niet zomaar verteld, maar via allerlei vormen van communicatie die goed aansluiten op zijn verknipte persoonlijkheid. Op ontelbare manieren sluit de vorm aan op de inhoud.

Denk me weg is kunst.

(Deze recensie verscheen eerder op www.alexhoogendoorn.nl.)