Bizarre literaire horror

Moet je doen: een thriller lezen en dan ontdekken dat het eigenlijk horror is. Dit boek is bizar, literair, fucked up, origineel. Ook wel goor.

Ik zal je altijd vinden

John Lindqvist is jong en worstelt met het leven. Hij wil graag goochelaar worden, maar het zit hem niet mee. Wanneer hij verhuist naar een somber flatgebouw in Stockholm, wordt hij opgepakt voor diefstal. Na een nacht in de gevangenis is er thuis iets veranderd. Al snel ontdekt John dat hij via het bad in de doucheruimte kan verdwijnen naar een plek die hij ‘De Andere Plaats’ noemt. Een plek waar je wordt wie je wil zijn. Een beetje bloed is voldoende voor de reis. John stemt in maar ondervindt al gauw de echte prijs voor dat zogenaamde paradijs.

Literaire horror

Dat label ‘Literaire thriller!’ dat op de cover prijkt, is behoorlijk misleidend. Het is namelijk een literair horrorverhaal. Een spannend en vervreemdend boek waarin de spanning steeds verder wordt opgebouwd tot een bloederige horrorfinale. Je begrijpt dat ik daar van schrok, aangezien het verhaal langzaam maar zeker van het thriller- naar het horrorgenre kroop. Als een slachtoffer uit een horrorfilm die probeert te ontsnappen aan een gestoorde killer.

Het bizarre zit hem niet alleen in de verschuiving van het genre (of een verkeerd labelen). Lindqvist vertelt het verhaal alsof het autobiografisch is door te refereren aan zijn eigen boeken. Alsof hij jaren later dit verhaal pas heeft kunnen opschrijven, met zinnen die erop duiden dat hij zich in moet houden niet uit te weiden naar andere elementen uit zijn leven. De trauma’s die hij in deze tijd (zogenaamd? echt?) heeft opgelopen, hebben hem blijkbaar aangezet horror te gaan schrijven. Het is origineel en griezelig doordat de autobiografische toon je dwingt het verhaal als waar te aanschouwen, terwijl dat overduidelijk niet mogelijk is. Jezus wat origineel en ook fucked up. (Ik heb er geen andere woorden voor.)

Een paar trauma’s die het personage John Lindqvist heeft opgelopen beschrijft hij in een kort verhaal over zijn jeugd. Hij wordt gepest en vindt zijn rust in het bos. Totdat hij in zijn boomhut een jongetje vindt dat onder de littekens zit, zowel fysiek als mentaal. Praten kan hij niet, enkel via de woorden die hem zijn geleerd. Zoals ‘Sodemieterop, teringjoch.’ Het is hartverscheurend, maar het wordt al gauw angstaanjagend als er onverklaarbare dingen gebeuren. Dit verhaal wordt afgewisseld met stukken over de iets oudere John. Retespannend. Een bijzondere afwisseling vanwege de eerder genoegde implicatie van een autobiografisch element.

De flaptekst impliceert dat alles om dat portaal gaat, maar eigenlijk valt dat wel mee. Dat portaal komt pas relatief laat in het verhaal, waardoor je al weet waar naartoe wordt gewerkt. Dat neemt de spanning deels weg. Er gebeuren ook dingen in het verhaal die aan het einde terug hadden mogen komen, ter afsluiting. Om onverklaarbare gebeurtenissen enigszins te verklaren. Maar dat gebeurt niet en dat is jammer. Toch, als je het symbolisch bekijkt en daar je verklaring zoekt, wordt het wel afgesloten. Symbolisch. De hints die hij geeft, zeggen veel over wat er gebeurt. Het boek liet mij angstig en verward achter.

'Ik zal je altijd vinden' is een bizar literair horrorverhaal waarin John Ajvide Lindqvist speelt met waarheid en werkelijkheid, dat subtiel toewerkt naar een complete chaos. Het is een uitdagend boek waarbij een groot beroep wordt gedaan op de lezer om de strekking ervan te kunnen begrijpen.

3,5 ster

(Deze recensie verscheen eerder op www.alexhoogendoorn.nl)