Door de ogen van een buitenstaander

Schrijfster en journalist Caroline van Keeken (1988) timmert vlijtig aan de weg. Ze publiceert in onder andere Het Parool, NRC en Trouw. Samen met schrijfster Bo van Houwelingen schreef ze anderhalf jaar de column ‘Bo & Caro’ voor NRC en in augustus vorig jaar verscheen hun boek Netwerken: de fijne kneepjes. Samen bezochten ze elke dag een bijeenkomst in netwerkend Nederland. Om de fijne kneepjes van het vak te leren, hielden ze de experts nauwlettend in de gaten. Met tips, trucs en peptalks leren de dames hoe netwerken jou iets oplevert. In 2015 won Van Keeken de NPO verhalenwedstrijd met het verhaal Ga weg bij de rand die samen met vierentwintig andere verhalen is samengevoegd in haar nieuwe bundel Zo worden wij niet (2017).

In Zo worden wij niet maakt de lezer kennis met allerlei soorten mensen: Twee artiesten van het levenslied die stiekem verliefd op elkaar zijn, een dochter die op bezoek gaat bij haar moeder, een vrouw die een nier afstaat aan haar echtgenoot, een wereldreiziger die bij iemand blijft slapen et cetera. Op het eerste gezicht zijn het geen bijzondere personages, maar dit is slechts schijn. De personages uit elk verhaal voelen zich namelijk ergens in gevangen. Dat kan in hun eigen huis zijn, in hun huwelijk, op hun werk of in het verleden. Ze delen de wens om uit iets te ontsnappen, maar ze weten niet precies hoe ze dat moeten doen. Daarbij verliest de een haarzelf in een onmogelijke fantasie, terwijl de ander totaal de controle kwijtraakt in een experiment. Alle personages zijn op hun eigen manier een buitenstaander.

De verhalen in Zo worden wij niet zijn origineel en verrassend. Ze lijken op het eerste gezicht niet bijzonder, maar het venijn zit altijd in de staart. De lezer staat in elk verhaal weer voor een verrassing en wacht met spanning op iets wat er gaat gebeuren. Om die reden is de verhalenbundel ook meeslepend en opwindend. Het taalgebruik van Van Keeken is eenvoudig, maar dit neemt niet weg dat ze de controle over de lezer altijd vasthoudt. Om de lezer bij haar te houden, heeft Van Keeken ervoor gezorgd dat er in elk verhaal een goede verhouding is tussen het heden en verleden, dat er op de juiste plekken meer informatie wordt gegeven en dat de lezer uiteindelijk wordt achtergelaten met een ongemakkelijk gevoel.

Ook het neerzetten van het decor, de visie van de personages op de wereld en de dialogen vormen met elkaar één geheel. Van Keeken is bijvoorbeeld goed in het versnellen en vertragen van de tijd, waardoor de lezer de verhalen aantrekkelijk blijft vinden. Door deze gelaagdheid is het bijna zonde dat het slechts korte verhalen zijn. Elk verhaal vormt eigenlijk al een basis voor een spannende en meeslepende roman. Door het benadrukken van de uitzonderlijkheden van haar personages en het consistente gebruik van haar eigen stijl is Van Keekens verhalenbundel een ‘musthave’ voor iedere literatuurliefhebber. Van Keeken heeft met Zo worden wij niet dus bewezen dat ze op jonge leeftijd al literair talent heeft.