Mooie, klein gehouden urban fantasy

Kiera Cass werd beroemd met haar serie De Selectie. Boeken in een genre waarvan je niet had kunnen vermoeden dat het er ooit zou komen: dystopische young adult met een glamourrijke en romantische inslag, speciaal voor meisjes. En wat je daar ook van mag vinden, het geeft wel aan dat Kiera Cass moeiteloos van gebaande paden afstapt om haar eigen ding te doen. Maar hoewel ik dat altijd waardeer aan een auteur heb ik zelf nog geen boek uit De Selectie gelezen. Wat mogelijk een voordeel is geweest bij het lezen van dit boek, Siren.

Siren is eigenlijk het eerste boek dat Cass schreef. Het is een standalone van beperkte lengte, wat in principe een verstandige keuze is voor een beginnende schrijver. Niet meteen proberen om uitgeverijen een trilogie aan te smeren, maar komen met een bescheiden doch gemakkelijk te publiceren eersteling. En dan nog eentje waar een bijzonder origineel idee achter zit ook. Helaas, verstandig of niet, het mocht niet baten. De schrijfster vond geen uitgever en gaf het uit in eigen beheer. Om later wél een uitgever te vinden voor haar trilogie. Tja. Uiteindelijk werd na een lange reeks van successen besloten om Siren alsnog een kans te geven. Enigszins geredigeerd, naar men mag hopen.

Siren is het verhaal van Kahlen, een 19-jarig meisje dat in de jaren ‘30 van de vorige eeuw met haar familie op een schip zit dat vergaat. Iedereen verdrinkt, maar zelf krijgt ze van de oceaan de keuze: doodgaan of de oceaan honderd jaar lang dienen als sirene. Ze kiest voor het laatste en wordt uit het water gehaald door de drie andere sirenen die haar meenemen naar hun huis. Daarmee is de kous niet af, want pas later wordt het Kahlen werkelijk duidelijk wat er van een sirene verwacht wordt: dat ze met een speciaal lied mensen de zee in roept om zichzelf te verdrinken. Dit om de honger van de oceaan naar menselijke offers te stillen, wanneer er lange tijd geen schepen vanzelf zijn vergaan. Dat is een taak die ze eigenlijk niet kan dragen, maar haar leven opgeven kan ze ook niet.

Een bijkomend probleem is dat haar stem zodanig is aanpast dat ze deze niet meer kan gebruiken in de aanwezigheid van gewone mensen. Die zouden namelijk bij het minste of geringste geluid het water inlopen. Als gevolg van dit alles houdt Kahlen haar leven als sirene vol. Maar dan, tachtig jaar later, ontmoet ze (zelf is ze nog altijd 19) de bijzonder vriendelijke student Akinli en wordt ze verliefd. Dit tot ongenoegen van de oceaan en met toenemend gevaar voor Akinli’s leven. Kahlen besluit dan om hem te verlaten zodat hij een goed leven kan leiden. De zaken pakken voor Akinli echter heel anders uit dan ze had gedacht.

Op basis van de beschrijving, de kaft en de namen van de hoofdpersonen, verwachtte ik eigenlijk een ‘other world’ fantasy te gaan lezen. Al snel bleek dat echter een misvatting, want dit is urban fantasy. Het verhaal speelt zich in onze tijd af en de sirenen wonen gewoon in onze wereld. Wel afgezonderd en zonder met iemand anders te kunnen praten dan met elkaar, maar verder bewegen ze gewoon tussen de mensen in. Op de een of andere manier maakte dat het verhaal extra leuk en origineel, al kan dat idee ook aan mijn voorkeur voor urban fantasy liggen.

Dat neemt niet weg dat het boek inmiddels al veel is gelezen en er al redelijk wat beoordelingen en recensies op Hebban staan. Daaruit blijkt dat Siren nogal gemengd wordt ontvangen. Een redelijk aantal lezeressen vindt dat er wel een leuk idee achter het boek zit maar dat het maar matig is uitgewerkt en niet het niveau haalt van De Selectie. Anderen vinden het juist een heel mooi en delicaat verhaal. Zelf hoor ik tot die laatste groep.

Het punt is namelijk dat dit verhaal met opzet klein is gehouden. Het heeft nog wel de lengte van een roman, meer lijkt in veel opzichten meer op een novelle. Wat niet wil zeggen dat er woorden teveel of te weinig in staan, alleen maar dat het verhaal niet breed uitpakt en zich focust op één enkele verhaallijn. En ja, dat kun je wat karig vinden, maar je kunt het ook prettig vinden dat zo’n relatief eenvoudig verhaal ook nog kan bestaan. Dat is, denk ik, een kwestie van persoonlijke smaak.

Voor mij was het wat dat betreft een verademing om eens een boek te lezen dat origineel was en een mooi afgerond verhaal te bieden had bovendien, maar waarin de auteur niet over zichzelf heen buitelt om het zo ongelooflijk, spannend en avontuurlijk mogelijk te maken. Ik ben dol op avontuur, maar overdadige plots tref ik toch net wat vaker aan dan me lief is. Maar niet dus in Siren. Hoewel Kahlen het psychisch erg zwaar te verduren krijgt in dit boek, heeft het toch iets dat je welhaast ‘sereen’ zou kunnen noemen. Wat, gezien de woordovereenkomst, zou betekenen dat sfeer en onderwerp volledig met elkaar in overeenstemming zijn.

Toch had de beperkte lengte uiteindelijk wel één nadeel en dat is dat Kiera Cass wat weinig achtergrond verschaft. Vooral de rol van de oceaan en de reden waarom ze wil dat er af en toe doden vallen wordt niet afdoende toegelicht. Het is wel duidelijk dat de oceaan een natuurkracht is en geen mens, maar toch komt dat element te weinig uit de verf. Er was ook nog ruimte geweest om hier op mythisch gebied meer mee te doen dan nu gebeurt.

Maar toch, er zitten bijzonder veel verrassende en originele elementen in het boek. Ik ken geen verhaal dat er op lijkt. En een Young Adult waarin een citaat van Franz Kafka de oplossing brengt moet wel speciaal zijn. En dat is het dan ook.