Opgewekt magisch realistisch debuut van eigen bodem
Vanbinnen en vanbuiten is de debuutroman van Corina Onderstijn, die binnen het fantastische genre al een beetje bekendheid verwierf met korte verhalen. Over het precieze (sub)genre van haar boek valt te discussiëren, maar magisch realisme ligt toch het meest voor de hand. In het algemeen is het een goed debuut met een positieve insteek, maar helaas ook een paar mindere kanten.
Het verhaal speelt zich af in het heden en draait om Nomi, een Amsterdamse van dertig. Ze heeft een uitstekende baan en een hotelkamerrelatie met haar grote liefde Fos, maar ook een groot geheim. Al haar hele leven heeft ze maffe beestjes in haar hoofd die overal commentaar op hebben, maar haar ook door moeilijke situaties heen helpen. Daardoor kan Nomi dingen die niemand anders kan. Als ze echter een ongeluk krijgt, komt ze in haar hoofd terecht, in de wereld waar de beestjes wonen. Dan wordt het toch de vraag of ze de weg terug naar buiten zal vinden of dat ze haar verstand zal verliezen. In de echte wereld doet echter ook haar jongere zus Biek moeite om dat laatste te voorkomen.
Het boek kent aldus drie verschillende verhaallijnen. Een daarvan draait voornamelijk om de pogingen van Biek om tot Nomi door te dringen. Dat levert een aantal bijzonder realistische, gekke en soms ook ontroerende scènes op. Biek is me er eentje en je leert haar goed kennen. De onderlinge relatie tussen de twee vrouwen is verbluffend herkenbaar, niet alleen voor zussen, maar bijvoorbeeld ook voor vriendinnen. Een tweede verhaallijn speelt zich af in de wereld van de beestjes. Die beestjes zijn fantasievol, kleurrijk en grappig, al moeten ze je wel een beetje liggen. Hun wereld is door Nomi’s crisis in verval geraakt en er moet hard worden gewerkt om dat weer goed te krijgen. Desondanks heeft deze wereld een tekenfilmachtig sfeer en zit hij zo vol symboliek dat het haast allegorisch wordt.
De derde verhaallijn geeft jammer genoeg meer problemen. Deze draait om Nomi’s verleden en vertelt via flashbacks wat haar nu precies is overkomen. Die informatie krijgen we echter maar druppelsgewijs opgediend, waardoor het lange tijd onduidelijk blijft wat er eigenlijk aan de hand is. Dat brengt mysterie in het verhaal, maar wel op een kunstmatige manier. De lezer weet absoluut niet wat de hoofdpersoon weet en kan alleen maar afwachten tot er meer wordt onthuld. Een situatie die niet alleen op zichzelf vervelend is, maar bovendien identificatie met de hoofdpersoon bemoeilijkt. Want hoe moet je nu meeleven met Nomi als je niet weet wat ze heeft meegemaakt? En hoe moet je begrijpen waarom ze zo heftig reageert als je niet weet waarop ze reageert? De enige die ook niet veel weet is zus Biek, waardoor je al snel meer sympathie voor haar ontwikkelt dan voor Nomi, wat toch niet de bedoeling is.
Een ander minpunt van dit boek is dat het allemaal te lang duurt. De gebeurtenissen rondom Biek worden te veel uitgesponnen. Nomi brengt ongeveer een etmaal door met Biek, maar het voelt als een week, zoveel als er wordt gezegd, gedacht en gedaan in die tijdsperiode. Een gedeelte daarvan heeft bovendien maar weinig toegevoegde waarde voor het verhaal. Ook de flashbacks, waarin het mysterie toch al geforceerd op hang wordt gehouden, zijn te talrijk en te vol met bijzaken. Soms zijn ze daardoor eerder saai zijn dan dat ze de spanning opvoeren.
Uiteindelijk kun je zeggen dat een leuke, goed uitgewerkte alternatieve wereld en een aantal markante personages enthousiast rondom Nomi wervelen, maar dat zijzelf een wat ontoegankelijk oog van de orkaan blijft. Niettemin is dit boek zeker de moeite van het lezen waard. Er valt een hoop te beleven, er is humor en het is allemaal fraai opgeschreven in een soepele, moderne schrijfstijl. De ontknoping is ondanks de afstandelijkheid van de hoofdpersoon ontroerend en optimistisch tegelijkertijd. Corina Onderstijn heeft beslist talent en we gaan vast nog meer van haar horen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
