Thuiskomen en loslaten

Nina Polak studeerde aan de Universiteit van Amsterdam en aan de New School University in New York. Ze is redacteur bij De Correspondent en schrijft voor De Groene Amsterdammer. Haar debuutroman We zullen niet te pletter slaan verscheen in 2014 en in 2018 volgde haar tweede roman: Gebrek is een groot woord.

Hoofdpersonage Skip vaart al jaren op zee als ze in de jachthaven van Cannes het gezin Zeno tegenkomt, het gezin uit Amsterdam waar ze na de dood van haar moeder tijdelijk introk. Ze besluit de zomer bij hen door te brengen en keert terug naar Nederland. Het verleden haalt Skip in in de drukke straten van Amsterdam, maar zijn het verzet tegen het verleden en opgelegde rollen en een thuis wel te verenigen?

Skip is verloren, de weg kwijt en wil keer op keer niets liever dan ontsnappen. Vrijheid. Maar dat is lastig te combineren met het Amsterdam waar ze op bezoek is, met thuiskomen. Polak heeft veel aandacht voor en inzicht in de menselijke psychologie. Dit uit zich in filosofische observaties, verwoord in prachtige zinnen. “Een natie van kaartenmakers en navigators zijn we, geen land voor dwalers en zoekers.”

Het hoofdpersonage is zich bewust van zichzelf en haar omgeving, spreekt de lezer soms letterlijk aan waardoor deze zich vanaf het allereerste begin betrokken voelt bij het verhaal, zonder dat Skip daarmee ongeloofwaardig of irritant wordt. Polak speelt met taal en verhalen, zo is het verhaal van ex-geliefde Borg slim gevonden. Het is een verhaal in een verhaal met meerdere functies. Het vertelt de lezer het verhaal dat voorafging aan waar het boek begint op een originele manier en het lezen ervan geeft Skip zelf nieuwe inzichten.

Tussen de regels door is Gebrek is een groot woord een heel actueel boek. Vluchtelingen, de opwarming van de aarde, alles lokaal en puur natuur. Polak bekijkt de huidige samenleving vanuit een filosofisch oogpunt en durft vraagtekens te zetten bij de manier waarop onze generatie ‘hippies’ leeft; het lichaam als een tempel, geen gifstoffen, maar tegelijkertijd daalt de weerstand en worden er steeds meer mensen ziek. Ook is er aandacht voor de online community, in dit geval het fictieve Auryn, een online wereld waarin fictieve personen in fictieve steden hun uit de werkelijkheid gegrepen beelden en ervaringen kunnen delen en er tegelijkertijd een eigen draai aangeven. Een utopie, door idealisten in stand gehouden.

Een heerlijk boek met interessante inzichten en een verhaal dat ondanks de vrijheid toch ‘af’ gemaakt wordt. Heftig in meerdere opzichten en zeker een boek dat aan het denken zet; over het leven, de huidige maatschappij en onze toekomst.