Macht van woorden

Markus Zusak heeft twee jeugdboeken geschreven voordat De boekendief verscheen. Dat is aan zijn stijl te merken: die sluit meer aan bij jongeren dan bij volwassenen. In De boekendief is dat geen probleem, omdat het op deze manier de gedachtenwereld van de 9-jarige hoofdpersoon Liesel Meminger inzichtelijker maakt.

Het boek begint in 1939 als Liesel Meminger in Duitsland op de vlucht is met haar moeder en haar broertje. Haar vader, die een communist zou zijn geweest, komt verder niet meer ter sprake. Liesels broertje overlijdt en dat is het eerste moment dat de Dood Liesel tegenkomt. De Dood is de verteller van dit boek en hij neemt de lezer mee op het levenspad van Liesel. Ze wordt door haar moeder bij het echtpaar Hubermann achtergegelaten in het plaatsje Molching. Daar krijgt ze met verschillende aspecten van de oorlog te maken, zoals de Hitlerjugend, de boekverbrandingen en een joodse onderduiker. Temidden van deze gruwelen ontdekt Liesel het plezier van lezen; allereerst door een doodgravershandboek van degene die haar broertje begraaft en daarna door een boek dat ze redt van een boekverbranding. Ze kan haar geluk niet op als ze in Molching de kans krijgt om middagen door te brengen in de bibliotheek van de burgemeestersvrouw. Gaandeweg leert Liesel de macht van woorden kennen en hoe die ten goede maar ook ten kwade kunnen worden aangewend.

Op zijn site zegt Zusak dat hij tot het schrijven van dit boek kwam door een verhaal van zijn moeder die tijdens de oorlog getuige was geweest van een voorval tijdens het afvoeren van een groep joden. Dit voorval heeft Zusak in het boek gebruikt.

Door te kiezen voor de Dood als verteller heeft Zusak een manier gevonden om de oorlogsgruwelen op een afstandelijke en tegelijkertijd ook aangrijpende manier weer te geven.
Het afstandelijke komt voor als de Dood het over zijn verteltrant heeft (‘Ik verpest het einde, niet alleen van het hele boek, maar in het bijzonder van dit gedeelte ervan. Ik heb je alvast twee gebeurtenissen verklapt, omdat ik er niet veel om geef om de spanning op te bouwen. Spanning verveelt me. Het vermoeit me. Ik weet al wat er gaat gebeuren en jij weet het ook.’)
Aangrijpend is het bijvoorbeeld als de Dood vertelt over de zielen die hij uit de concentratiekampen heeft gehaald. In De boekendief spreekt de Dood de lezer persoonlijk aan en soms doet hij alsof hij met de lezer overlegt hoe het verhaal zal verlopen, terwijl die uiteraard alleen maar de Dood kan volgen.

De boekendief is hierdoor een origineel boek geworden. Alhoewel de schrijfstijl voornamelijk op jongeren is gericht, is deze zeker niet te kinderachtig voor volwassenen. De vraag blijft wel of dit een boek is dat bij Crimezone.nl hoort. Ik zou het in het genre jongerenroman, oorlogsroman of literatuur kunnen plaatsen, maar thriller zou niet als eerste bij me opkomen. De term boeken d i e f is niet voldoende om het bij misdaadromans neer te zetten.
Niet dat het een bezwaar is om dit boek bij Crimezone.nl te bespreken. Een prachtboek als dit verdient alle reclame die het kan krijgen.