Lezersrecensie
Hoe ver mag persvrijheid gaan?
Maarten Zeegers werd in 2011 als een van de laatste journalisten Syrië uitgezet. Tweeënhalfjaar lang studeerde hij islamitisch recht aan de Universiteit van Damascus. Toen de Arabische Lente uitbrak, werkte hij nog vier maanden als undercoverjournalist voor NRC Handelsblad en De Standaard. Zijn Arabisch uiterlijk en Arabische taalbeheersing hielpen hem daarbij. Toch werd hij gearresteerd bij het verlengen van zijn visum. In zijn boek Wij zijn Arabieren (2012) vertelt hij over deze Syrische periode.
Zeegers’ tweede boek Ik was een van hen (2016) begint met de verhuizing van hem en zijn Syrische vrouw Sarah naar de Haagse wijken Transvaalkwartier en Schilderswijk. Het is 2013. De wijken zijn voor driekwart een moslimgemeenschap en op bijna elke hoek staat een moskee of een gebedshuis. Vooral uit journalistieke nieuwsgierigheid wil Zeegers meer weten over de zo dominant aanwezige, veelkleurige islam. Als buitenstaander stuit hij echter op achterdocht en zelfs agressie. Men wil geen pottenkijkers, of nog erger: infiltranten. Om volledig te worden geaccepteerd en de moslimgemeenschap van binnenuit te kunnen bestuderen, besluit hij moslim te zijn met de moslims.
Voor de tweede keer in zijn leven gaat hij undercover, maar Zeegers gaat nu verder. Hij verandert zijn naam, volgt koranlessen en kent 10% van de Koran uit zijn hoofd. Openlijk volgt hij de strenggelovige regels, bidt vijf keer per dag, houdt zich buitenshuis afzijdig van zijn “te westerse” vrouw, eet halal en laat zijn baard staan. Later hult hij zich in een djellaba (lang gewaad). Zeegers betreedt zowel de wereld van de gematigde islam als die van het snel opkomende salafisme, een strenge fundamentalistische stroming waarbij vooral jongeren zich hard afzetten tegen de Nederlandse samenleving. Schokkend is zijn getuigenis van een uiterst bloedige rituele geseling. Een wel heel angstig moment beleeft Zeegers als hij zijn laptop vergeet na een huiskamerlezing van de radicale groepering Hizb ut-Tahrir. Maar hét breekpunt zijn de rellen in de zomer van 2015, met de dood van de Arubaan Mitch Henriquez als dieptepunt. Zeegers en Sarah ontvluchten Den Haag.
De journalist zegt niet terug te willen naar waar hij drie jaar undercover leefde. Hoewel hij nooit iemand heeft beledigd en een evenwichtig beeld heeft geschetst, geeft hij toe het vertrouwen van een aantal mensen te hebben beschaamd. Er wordt wel beweerd dat zijn bedrog de integratie schaadt en zijn infiltratie zou onesthetisch zijn, maar Ik was een van hen wordt vooral gezien als een journalistiek relevant en onthullend boekwerk, dat júíst een belangrijke bijdrage aan het islamdebat kan bieden. Zeegers geeft namelijk een indringend, gedetailleerd en kritisch beeld van de islamitische samenleving én hoe de Nederlandse overheid op haar reageert.
Na publicatie van zijn boek werd Zeegers meerdere malen bedreigd. Laten we daar op 3 mei, de 'Internationale Dag van de Persvrijheid', even stil bij staan.
(Deels geschreven voor Literair Genootschap "eindig laagland").
Zeegers’ tweede boek Ik was een van hen (2016) begint met de verhuizing van hem en zijn Syrische vrouw Sarah naar de Haagse wijken Transvaalkwartier en Schilderswijk. Het is 2013. De wijken zijn voor driekwart een moslimgemeenschap en op bijna elke hoek staat een moskee of een gebedshuis. Vooral uit journalistieke nieuwsgierigheid wil Zeegers meer weten over de zo dominant aanwezige, veelkleurige islam. Als buitenstaander stuit hij echter op achterdocht en zelfs agressie. Men wil geen pottenkijkers, of nog erger: infiltranten. Om volledig te worden geaccepteerd en de moslimgemeenschap van binnenuit te kunnen bestuderen, besluit hij moslim te zijn met de moslims.
Voor de tweede keer in zijn leven gaat hij undercover, maar Zeegers gaat nu verder. Hij verandert zijn naam, volgt koranlessen en kent 10% van de Koran uit zijn hoofd. Openlijk volgt hij de strenggelovige regels, bidt vijf keer per dag, houdt zich buitenshuis afzijdig van zijn “te westerse” vrouw, eet halal en laat zijn baard staan. Later hult hij zich in een djellaba (lang gewaad). Zeegers betreedt zowel de wereld van de gematigde islam als die van het snel opkomende salafisme, een strenge fundamentalistische stroming waarbij vooral jongeren zich hard afzetten tegen de Nederlandse samenleving. Schokkend is zijn getuigenis van een uiterst bloedige rituele geseling. Een wel heel angstig moment beleeft Zeegers als hij zijn laptop vergeet na een huiskamerlezing van de radicale groepering Hizb ut-Tahrir. Maar hét breekpunt zijn de rellen in de zomer van 2015, met de dood van de Arubaan Mitch Henriquez als dieptepunt. Zeegers en Sarah ontvluchten Den Haag.
De journalist zegt niet terug te willen naar waar hij drie jaar undercover leefde. Hoewel hij nooit iemand heeft beledigd en een evenwichtig beeld heeft geschetst, geeft hij toe het vertrouwen van een aantal mensen te hebben beschaamd. Er wordt wel beweerd dat zijn bedrog de integratie schaadt en zijn infiltratie zou onesthetisch zijn, maar Ik was een van hen wordt vooral gezien als een journalistiek relevant en onthullend boekwerk, dat júíst een belangrijke bijdrage aan het islamdebat kan bieden. Zeegers geeft namelijk een indringend, gedetailleerd en kritisch beeld van de islamitische samenleving én hoe de Nederlandse overheid op haar reageert.
Na publicatie van zijn boek werd Zeegers meerdere malen bedreigd. Laten we daar op 3 mei, de 'Internationale Dag van de Persvrijheid', even stil bij staan.
(Deels geschreven voor Literair Genootschap "eindig laagland").
4
3
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anneke Gieling
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
