Angstaanjagend scenario

Dave Eggers probeert duidelijk een punt te maken, namelijk dat de openheid op internet wel eens gevaarlijke vormen zou kunnen aannemen als we niet oppassen. Hij schetst een wereld waarin het hebben van geheimen als diefstal van kennis gezien wordt. Mensen die niet mee willen doen aan de nieuwe cultuur van openheid worden opgejaagd.

De Cirkel gebruikt drogredenen om mensen zover te krijgen om gegevens met hen te delen. Ze schetsen een beeld van een utopie. Ondanks dat je weet dat het drogredenen zijn kun je ook zien hoe overtuigend ze lijken als je er niet heel goed over nadenkt. Je kunt je zomaar voorstellen dat hele groepen mensen geloven in de zogenaamde argumenten van de Cirkel. Tel daar de enorme kracht van groepsdruk bij op en je ziet voor je hoe het scenario van Dave Eggers werkelijkheid zou kunnen worden.

Het is erg knap van de schrijver dat hij dit soort argumenten kan verzinnen en kan laten zien hoe overtuigend ze zijn, hoewel ze eigenlijk niet kloppen. Het doemscenario dat hier wordt geschetst is dan ook zo geloofwaardig dat je er een knoop van in je maag krijgt. Mae is een goed hoofdpersonage. Hoewel ze bepaald niet achterlijk is, wordt ze toch langzaam meegesleept in de "ideologie" van de Cirkel.

Het verhaal was wel iets te lang naar mijn smaak. De Cirkel blijft maar met ideeën op de proppen komen, de een nog vergaander dan de ander. Op een gegeven moment begrijp je als lezer het punt dat Eggers probeert te maken echter wel en worden al die opeenvolgende ideeën een beetje vervelend. Ook heeft het verhaal niet het spectaculaire einde dat je het hele boek lang verwacht. Het verhaal houdt gewoon op, meer niet. Dit gebeurt op een manier die 100 bladzijden eerder ook al had kunnen gebeuren. Dat vond ik wel echt een minpunt aan het verhaal.

Ondanks dat het verhaal aan het einde wat lijkt in te slapen, vond ik dit wel een goed boek. Het is fascinerend om te zien wat voor verstrekkende gevolgen het delen van informatie via social media kan hebben. Ook wordt goed verwoord hoe een gemeenschap van gezonde, redelijk intelligente mensen als lemmingen de afgrond in lopen als ze maar de juiste argumenten voorgeschoteld krijgen. Toch wel een aanrader dus.