Avontuur, vriendschap, streken en hindernissen.

Avontuur, vriendschap, streken en hindernissen. In deze vier boeken die samen de Tschai Cyclus vormen volgen we Adam Reith, een man van de aarde, die probeert te ontsnappen van de vreemde planeet Tschai. Een verhaal over de koppigheid van de mens. Een avontuur waarbij je wilt doorlezen.



Het Verhaal

Wanneer de aarde een signaal ontvangt van een verre planeet op 212 lichtjaren afstand wordt er een team op onderzoek uitgestuurd. Het avontuur vangt aan met het vertrek van Adam Reith en Paul Waunder, die samen in een kleine verkenningsboot het moederschip van de missie verlaten om als eerste op onderzoek te gaan. Er gebeurt echter iets verschrikkelijks; achter hen wordt het ruimteschip door een raket vernietigd. De noodlanding van hun eigen verkenningsboot eindigt evenmin goed. Adam kijkt hulpeloos toe van zijn positie hangend in een boom, hoe verscheidene inheemse wezens onder hem verschijnen. Paul wordt gedood en het schip wordt meegenomen.

Adam, de enige overlevende aardling, wordt gered door een groep ondermensen. Al snel leert hij de taal van Tschai en dat er drie verschillende soorten wezens op de planeet wonen. Ieder type wezen is de baas over hun eigen type ondermens: de Dirdir hebben Dirdirmannen, de Wankh hebben Wankhmannen en de Chash hebben Chashmannen. Mensen zijn het minst belangrijke volk op Tschai en worden door ieder ras voorgelogen over hun herkomst.

Tschai is geen vredige of veilige plek voor mensen, en Adam probeert dan ook koste wat het kost om terug te keren naar de aarde. Hij wordt hierbij geholpen door een jongen genaamd Traz en een Dirdirman genaamd Anacho.

Een Nieuwe Missie

Is het signaal een noodoproep? En waarom is het gezonden? In “Een Stad vol Chash” komt Adam aan op Tschai met de opdracht om te onderzoeken waar het communicatiesignaal vandaan kwam en of er leven is op deze verre planeet. De dingen gaan helaas niet volgens plan en zijn nieuwe doel wordt nu het kunnen terugkeren naar de Aarde. Maar als het steeds duidelijker wordt dat de mensen op Tschai leven als nomaden, primitief en ondergeschikt, verandert het doel van Adam opnieuw. De nomaden zijn de vrije ondermensen. De mensen die bij een van de hoofdrassen horen, leven soms als niet meer dan slaven. Er wordt op mensen gejaagd voor sport, er worden mensen gejaagd als lekkere hapjes vlees voor de Dirdir en er worden mensen gejaagd om te worden verkocht als slaaf of als offer. Kortom, mensen hebben het niet zo fijn op deze planeet. Tegen het bestaande gezag ingaan is ondenkbaar. De mensen hebben niet de intelligentie of de wapens om zich te verzetten, zo denken ze, en dus houden ze zich koest.

Hier komt Adam Reith in beeld. Als aardse man komt hij er al snel achter dat de verscheidene wezens van andere planeten moeten zijn gekomen. Dus ook de mensen. Het feit dat hij een mens is met verstand van technologie brengt hem dikwijls in gevaar. Veel wezens willen hem uit de weg ruimen omdat hij hoop kan brengen bij de menselijke bewoners van de planeet. Immers, niemand mag de ware herkomst van de mensen weten! De mensen worden in veel gevallen al eeuwenlang voorgelogen over hun oorsprong, ook om ze onder de duim te houden. Iemand als Adam verstoort die denkbeelden en kan het tegendeel bewijzen. Een groot gevaar dus voor de heersende wezens.

De Dirdir, Wankh en de Chash zijn overigens niet zo bevriend met elkaar. En dat is maar goed ook. Zo weet Adam zich meerdere malen uit hachelijke situaties te redden door de wezens tegen elkaar uit te spelen.

De Charme van de Personages

Anders dan in veel van Vance’s boeken is de protagonist een echte goedhartige held. Adam laat zijn vrienden niet in de steek en riskeert zijn eigen leven om ze te redden. Wellicht niet altijd de meest verstandige keuze, maar door zijn intelligentie en vindingrijkheid te gebruiken komt hij een heel eind. Zo redt hij Traz die de leider van een groep embleemmannen is en geofferd moet worden. De jongen reist vervolgens met hem mee en laat Adam niet meer in de steek. Hij redt ook de Bloem van Cath, een beeldschoon meisje, van een stel priesteressen. Hij overwint het schrikbewind in een stadje genaamd Pera, toont mensen dat ze kunnen terugvechten en keert heel wat steden op de kop met zijn idealen en zijn durf. Vastberaden om mensen hun vrijheid te geven wordt Adam meer een meer een vrijheidsheld. Ook anders dan in de meeste Vance verhalen verraad hij zijn metgezellen niet en probeert hen zelfs te behoeden voor het kwaad. Hij geeft zijn geld aan ze en vertelt ze de veiligheid te zoeken.

Ik was erg nieuwsgierig naar het lot van de vrouwen in deze verhalen, omdat Vance bekend staat als iemand waarbij de vrouwen het vaak niet goed treffen in zijn boek. Ook hier lijkt dit op te gaan, maar storend is het absoluut niet. En wonderwel is er een vrouwelijk karakter dat de reis overleven zal.

Vriendschap is in deze boeken een groot thema en veel van de avonturen worden gevormd en gekenmerkt hierdoor. Traz en Anacho kunnen elkaar aan de start van het verhaal niet uitstaan. Het wantrouwen tussen de twee is niet gek als je bedenkt dat Anacho een menseneter is en zichzelf belangrijker acht dan de jonge mensenjongen Traz. Desondanks houden ze het met elkaar uit, grotendeels vanwege hun trouw aan Adam. En de vriendschap die hieruit groeit is van belang voor het vervolg van hun avonturen.

Romantiek en liefdesperikelen zijn voornamelijk gefocust op Adam. Het is verfrissend te zien dat Adam zich aan het begin van het verhaal niet echt hier mee in laat. Het is waar dat er een bekoorlijk meisje is, het is waar dat hij hier wat opwinding van ondervind, maar de actie lijkt vooral door het meisje te worden gemaakt. Uitzonderlijk als je gewend bent aan de schelmen van Vance die graag even met een vrouwelijk personage rollebollen, en in dit geval vooral nodig voor de plot. Dat zij hem opzoekt zorgt voor haar dood en voor een hele reeks gebeurtenissen die nodig zijn om Adam over de planeet te laten reizen met Traz. Nog drie maal toont Adam interesse in vrouwen.

Ondanks Adam’s interesse in vrouwen, is de loyaliteit van Traz - die als zeer knappe jonge jongen beschreven wordt - aan Adam zeer fascinerend. De karakters hebben een goede chemie. Ik zou zover durven gaan om te zeggen dat als deze reeks ooit verfilmd zou worden, dat ik verwacht dat het gehalte van Traz en Adam Reith fanfictie hoog zal zijn. En voor degene die fan zijn van Traz kan het laatste deel - De Pnume - wat onnodig langdradig zijn. De romance die hierin naar voren komt tussen Adam en Zap voelt geforceerd, en Traz mist grotendeels van alle actie. Jammer, maar niet ontoepasselijk. Het is wat men kan verwachten van een verhaal uit de tijd waarin Vance dit geschreven heeft.

700+ Pagina’s op Tschai

Vervelen hoef je je niet wanneer je deze cyclus start. De wereld is wonderwel beschreven door Vance, die wederom menselijke tradities, geloofsovertuigingen en koppigheid feilloos weet te beschrijven in een fictieve en futuristische setting. De mensen in het verhaal zijn soms behulpzaam, maar meestal werken ze juist tegendraads, zijn ze star en koppig, of zijn ze geldbelust. De typische menselijke aard wordt blootgelegd, en een held staat op om de onderdrukte wezens te tonen dat het leven ook anders kan. Dat heeft wel vertrouwen nodig, moed, intelligentie en vooral veel sequijnen (geld). Adam Reith’s spannende avonturen brengen hem te voet door ruige oorden, met de karavaan naar buitenaardse steden, met de boot langs volken met vreemde tradities, met het ruimtevlot langs vijandelijke troepen, en gekidnapped in een zak zelfs tot een ondergrondse wereld. Want er zijn méér dan die drie volken op Tschai.

Ruimteavonturen, vreemde volken, stoffige steden. Voor liefhebbers van sci fi en fantasy een heerlijk verhaal, maar ook zeker voor diegene die graag lezen over een held die opstaat voor zijn medemensen en op vindingrijke manieren de held wordt van een planeet. Houd je van vriendschappen, dan ook is dit boek mooi. Voor mij was de trouw van Traz en zijn relatie tot Adam Reith een element waardoor ik deze boeken graag las, en dus wil ik op een persoonlijke noot de reeks aanraden aan de fantasy fans die houden van een goede chemie tussen twee mannelijke protagonisten (en dat mag worden geïnterpreteerd zoals je wilt). Een verhaal vol mooie streken, overwinningen, vriendschap en een goed eind.

Na het lezen van deze reeks zal je met een goed gevoel achterblijven.