Spannend en levensecht

Helen Vreeswijk. Helaas leeft ze niet meer. Een aantal jaar geleden overleed ze aan de gevolgen van borstkanker. Die ziekte liet ze ook terugkomen bij rechercheur Heleen, een van de leidende figuren in veel van haar boeken (overigens niet in 'Loverboys'). Helen zelf was ook ooit rechercheur bij de politie, en dat maakt haar boeken levensecht. Misschien ook daarom zijn ze populair bij veel leerlingen.

Helen zelf was dat ook. Ze is meerdere malen bij ons op school geweest om te vertellen over haar werk. Ze richtte dan een lokaal in als 'crime scene', inclusief een silhouet van een slachtoffer op de grond. Glaasjes gingen rond, vingerafdrukken werden afgenomen. Leerlingen hingen aan haar lippen. Dat ze dyslectisch was en tóch boeken schreef, maakte haar tot een held. Als Helen het kan, kunnen wij het ook. Dat werk.

Loverboys is net als alle andere boeken een werkje waarin dingen gebeuren die de gemiddelde jongere niet meemaakt, maar waarvan hij weet: het gebeurt. In dit boek worden twee meisjes ingepalmd door een genadeloze charmeur. Ze worden tegen elkaar uitgespeeld, geïsoleerd van vrienden en familie, tot ze ergens belanden waar ze nooit gedacht hadden ooit te geraken. En is er dan nog wel een weg terug?

Het verhaal is niet foutloos geschreven. Ook de redacteur heeft nog heel wat incongruentie- en andere taalfouten laten staan. Op het gebied van de inhoud is het zorgvuldiger, en heel geloofwaardig. De spelletjes van de loverboy en zijn handlangers, de gedachtes, twijfels en dromen van de 15-jarigen, de wanhoop van de ouders...er is geen moment dat ik dacht: mwoah, dit klopt even niet.

Je kunt wat zeuren over de stijl die soms wat oubollig aandoet. Zo heeft de alwetende verteller het over 'mevrouw Aldra' als hij het over de moeder van een van de meisjes heeft, en soms doet de wisseling van het perspectief wat rommelig aan.

Toch raad ik ál het werk van Helen Vreeswijk aan, en in het bijzonder misschien wel 'Loverboys'. Niet omdat ik echt geloof dat het een kwetsbaar meisje uit de handen van een loverboy zou kunnen houden. Daarvoor zijn kwetsbare meisjes te ontvankelijk en loverboys te meedogenloos. Wél omdat het ervoor kan zorgen dat de omgeving van zo'n meisje eerder ziet dat er wat loos is. En omdat een meisje dat zich uit de klauwen van zo'n kerel heeft kunnen werken, kan lezen dat ze niet gek is en nooit is geweest. Ze heeft donderse pech gehad, maar het leven is echt niet voorbij, ook al is er een krater in geslagen van formaat.

Met het overlijden van Helen Vreeswijk sloeg er ook een krater in het netwerk van fijne schrijvers. Gelukkig heeft ze een oeuvre achtergelaten dat hopelijk nog vaak herdrukt wordt. Anders lezen we gewoon de uit elkaar vallende exemplaren. En nog een keer.