Een handvol inspirerende parels tussen 93 oesters

Nederland in ideeën 2015: Dit wil je weten is het tweede deel van de reeks Nederland in ideeën. De vraag die deze keer aan 100 denkers werd gesteld luidt: “Welk inzicht uit je vakgebied kan anderen helpen in het dagelijks leven?” Op deze vraag uit de koker van Paulien Cornelisse geven 93 wetenschappers, ondernemers en kunstenaars antwoord in de vorm van een kort essay. Lang niet elke denker houdt zich aan de opdracht en lang niet elk essay is indrukwekkend, maar het boek bevat desondanks een handvol ware parels.

Het is een boeiende vraag: “Welk inzicht uit je vakgebied kan anderen helpen in het dagelijks leven?” Eigenlijk zou iedereen die vraag zichzelf af en toe moeten stellen. De 93 antwoorden (7 denkers hadden blijkbaar geen zin om mee te doen) blijken in ieder geval heel divers. Zo leer je van Louise E.M. Vet (o.a. hoogleraar Ecologie) het belang van variatie en van Marian Joëls (hoogleraar Neurowetenschappen) dat stress toch echt best goed voor je is.

Jammer genoeg geven lang niet alle ‘toonaangevende denkers’ echt antwoord op de vraag. Veel schrijvers blijven hangen in een belangrijk of bijzonder inzicht in hun vakgebied zonder dat duidelijk wordt wat je daar als lezer in het dagelijks leven aan zou kunnen hebben. Wat overigens niet wil zeggen dat het geen interessante essays zijn, maar ze voldoen hierdoor niet aan de belofte op de kaft.

Een stuk of wat essays bevatten wel heel inspirerende, in het dagelijks leven van de meeste lezers toe te passen adviezen en inzichten. Elke Geraerts (o.a. doctor in de Psychologie) houdt bijvoorbeeld een onderbouwd betoog over singletasking in plaats van multitasking. Een leuk filosofisch vraagstuk over identiteit oppert Tim van Opijnen, professor Microbiële Systeembiologie. Als ons lichaam uit meer bacteriën dan eigen cellen bestaat, bepalen zij dan niet ook deels onze identiteit en doden wij dan niet een stuk van onszelf met een antibioticakuur?

Nederland in ideeën 2015: Dit wil je weten leest als een boek met columns. Het is dan ook niet nodig om het boek van kaft tot kaft te lezen. Wie dat wel doet, zal overigens merken dat de essays in een mooie flow achter elkaar zijn gezet. Ook is het een voorwaarde om de grappige puzzel op de laatste pagina op te kunnen lossen.

Maar beter nog is het om een slimme selectie te maken. Wie advies nodig heeft bij bepaalde situaties, zoals ‘bij last van nageslacht’ of ‘bij financiële malaise’, kan handig gebruikmaken van de categorieën voorin het boek. Of lees alleen de stukjes van de denkers die écht bekend zijn: namen zoals Dick Swaab en Laurentien van Oranje staan vetgedrukt op de kaft. Eigenlijk ietwat beledigend voor de andere essayisten. Voor iedereen zal Nederland in ideeën 2015: Dit wil je weten pareltjes bevatten, maar het is wel een beetje zoeken tussen de oesters.