Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Menselijke verdorvenheid en verhevenheid ineen

Chris Huinder 13 juli 2015

Het onmetelijke mausoleum vormt het derde deel van een drieluik (na De wetenden en de Trofee) en overtreft in zijn omvang (ruim 600 pagina’s) ruimschoots de eerdere twee, eveneens kloeke delen. De thematiek is vergelijkbaar met die eerdere delen: een ontroerende evocatie van de menselijke soort, in dit laatste deel uitmondend in een ongelooflijk meeslepende beschrijving van het uitbreken van de anticommunistische revolutie (1989) in Roemenië. Die begon met de afschuwelijk bloederige slachtpartij in de stad Timisoara door het volstrekt vermolmde regime van dictator Ceausescu en zijn even potsierlijke als doortrapte vrouw.
‘Een pandemonium van Jeroen Bosch’, ‘een hallucinerende reis door de onder- en de bovenwereld van Boekarest’, ‘een dagdroom- en nachtmerrieroman’, ‘een gruwelgenot’ waren eerdere treffende kwalificaties van de vorige delen. Deze gelden in even sterke mate voor Het onmetelijke mausoleum.
Aan de hand van een jongen, op volwassen leeftijd waarnemer/buitenstaander van de revolutie, zijn ouders, buren en stadsgenoten verhaalt de auteur tot in de kleinste details en dan weer vanuit een onmetelijke, hallucinerende hoogte over idealen, dromen, teleurstellingen, tegenslagen, zotheden en bespottelijkheden en wat al niet in Roemenië en zijn hoofdstad Boekarest (‘verhevenheid en verdorvenheid onder een noemer’) van (ver) voor, tijdens en na de revolutie, over de wangestalten van het communisme in Rusland en Oost-Europa, de capriolen van patriottisme en de lompheid van het staatsterrorisme. De mensheid met al zijn onbegrijpelijke hersenspinsels bevindt zich in een heksenketel van onzinnigheden en heerlijkheden. Het boek is een ode aan én een klagzang over het bestaan van de mens, de flora en de fauna, het heelal en het goddelijke.
Als lezer kun je niet anders dan je door de auteur te laten meeslepen naar zijn kasteel, tevens martelkamer, van woorden en verhalen. Het boek is zowel een feitelijke geschiedbeschrijving als een betoverende droomduiding.
Enkele citaten om het ambachtelijk-literaire meesterschap van de schrijver weer te geven: ‘Boven het leed van de wereld hebben altijd de onverschillige sterren gestraald.’ En: ‘Het universele geheugen dat de wereld is… aan het ene uiterste een bevruchte eicel en aan het andere een lijk.’ En: …door mijn vader aan mij doorgegeven ‘de lichtvaardigheid en gelukzaligheid en zelfvergetelheid van het staren in het niets.’
Voor de schrijver ligt de grens van de wereld bij zijn huid: hij schept een eigen uiterst persoonlijke binnenwereld, waarin de buitenwereld grotesk vervormd tevoorschijn komt: ‘Ik wil (…) schrijven over mijn inwendige holten, over mijn hallucinaties, die waarachtiger zijn dan de wereld zelf.’

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Chris Huinder