Indringend en meesterlijk geschreven

In een museum in Wenen kijkt een Portugese pianist naar een schilderij van Bruegel: een caleidoscopisch tafereel aan figuren: een meisje drinkt water bij een put, een dikke man op een wijnvat, een geest op een kar aan touwen voortgetrokken, tollende kinderen, een vrouw op een ladder. Bij het schilderij staat een vrouw van wie een been is afgezet en die met krukken loopt. Tot verrassing van de pianist schildert de vrouw van alle figuren op het schilderij maar een figuur na: een vrouw met één been en krukken. Hij beseft: ‘Natuurlijk kon je het schilderij van Bruegel bekijken zonder er meer in te zoeken dan een totaalbeeld, het zogenaamde plastische effect. Maar in dat geval zag je waarschijnlijk een werk gespeend van elk verhaal.’ Het schilderij van de vrouw is voorzien van het monogram HC
Jaren later vertelt de man aan zijn zoon over de ontmoeting met deze vrouw. De vader had het schilderij willen kopen, maar de vrouw was niet meer komen opdagen. Vlak voor zijn dood brengt de zoon, die arts is geworden in Lissabon en een ring draagt met het monogram HC, het schilderij dat waarschijnlijk zijn oma heeft gemaakt en in Buenos Aires is beland, naar zijn pianoleerling Duarte Mendes, zoon van een ex-soldaat in Angola, een kolonie in opstand tegen Portugal, en kleinzoon van een arts die zich vanwege de dictatuur in Portugal heeft teruggetrokken in een onooglijke dorp in midden-Portugal.
In een schitterend, indringend proza trekt João Ricardo Pedro de lezer bij de lotgevallen van zijn hoofdfiguren: de grootouders en ouders van Duarte Mendes en Duarte Mendes zelf. Beetje bij beetje ontdekt hij dat zijn familie, misschien zonder dat zij zelf het goed beseft, niet opgewassen is tegen de gruwelen van de Portugese dictatuur en de koloniale oorlogen.
Duarte, volwassen geworden na de val van de dictatuur, draagt op zijn manier de littekens daarvan. Ook de dodelijke kanker waaraan zijn moeder lijdt, vreet aan hem. Hij laat zijn veelbelovende talenten als pianist los, hij haat zijn veel bezongen gave en verbrandt alle partituren die hij op 28 boekenplanken heeft gerangschikt. Hij kan niet als een geestelijk gezond, onaangetast mens leven. Zijn ogen kunnen niet anders dan zich in vijandelijk gebied begeven, zo beseft zijn vrouw.
Een verhaal vol verrassende wendingen, doortimmerd met schijnbaar onbelangrijke details, en voortdurend verspringend in tijd en perspectieven. Een meesterlijk boek.