Bundel van drie knetterende Auster-boeken, geweldig!

Deel 1 van ‘The New York Trilogy’ betreft het boek ‘City of Glass’. Het is, zoals we van Auster gewend zijn, weer een zeer bijzonder boek. Aan de ene kant blijft Auster heel dicht bij zichzelf, omdat het boek speelt in zijn woonplaats New York, handelt over een schrijver, en zelfs Paul Auster ‘zelf’ er een rol in speelt. Aan de andere kant is het juist heel buitenissig, omdat in het boek een duizelingwekkend spel wordt gespeeld met identiteiten en realiteiten.
Het verhaal gaat over de detectiveboeken-schrijver Daniel Quinn, die door een misverstand in wordt gehuurd door ene Peter Stillman, die bang is te worden vermoord door zijn vader met dezelfde naam. Deze vader heeft zijn zoon als kind jarenlang opgesloten in een godsdienstwaanzinnige dwaling dat zijn zoon dan de taal van de goden zou gaan spreken. Hij is vrij gelaten uit de gevangenis en op weg naar New York. Quinn wacht hem op op Grand Central en begint de man dagenlang te volgen, om vervolgens zelf steeds meer af te glijden in de waanzin.
In het boek is het steeds de vraag wie wie is. Zo vindt Quinn zichzelf eigenlijk een schim, net als het pseudoniem waaronder hij publiceert. De enige echte is Max Work de detective in zijn romans. Van Peter Stillman zijn er zelfs twee, ook van de oude, merkt Quinn als hij hem op het station opwacht. Paul Auster is weer eerst detective, dan schrijver, maar is het dezelfde als de schrijver van dit boek? Het wordt nog verwarrender als de verteller van het boek weer iemand anders is…

Ook speelt Auster een spelletje rond het boek Don Quichote (D.Q., dezelfde initialen als onze protagonist). De schrijver Cervantes putte zich namelijk uit in verklaringen dat hij het verhaal niet zelf bedacht had, maar gevonden heeft. Hetzelfde doet Auster eigenlijk ook weer, als de verteller verklaart het verhaal te hebben geschreven met behulp van de aantekeningen van Quinn.

Deel 2 ‘Ghosts’ gaat ook al over een detective, nu met de naam Blue, die van ene White de opdracht krijgt een zekere Black te schaduwen. De naamkeuze sluit aan bij het schematische, abstracte en surrealistische karakter van het verhaal, want opnieuw speelt Auster spelletjes, bijvoorbeeld als steeds meer de vraag op komt wie er nu eigenlijk wie nu in de gaten houdt? En net als in deel 1 met Quinn gebeurde, glijdt Blue langzaaam weg in de waanzin, tot alles samen komt in een bijzondere ontknoping.

Deel 3 ‘The Locked Room’ biedt weer een ander zeer origineel plot. De hoofdpersoon, een vrij onbeduidende journalist, wordt in het leven van zijn voormalige jeugvriend Fanshawe gezogen als die plotseling verdwijnt. Deze laat niet alleen een briljant oeuvre nog onbekende boeken na, maar ook een prachtige vrouw en baby. Even lijkt de hoofdpersoon Fanshawe’s plaats over te nemen, als hij zijn boeken met veel succes laat uitgeven en een relatie krijgt met diens vrouw, maar hij wordt toch verteerd door de vraag waar Fanshawe is gebleven. Bij zijn zoektocht naar zijn oude jeugdvriend, die in een zelfgekozen isolement verkeert, zakt hij steeds dieper weg in het moeras.

En zo lijken alle drie de verhalen nauw met elkaar verbonden door de thematiek. In elk verhaal zit de verwarring besloten over wat iemands identiteit nu is en ook raken alle hoofdpersonen het contact met de realiteit kwijt in een zoektocht naar een ander (en hiermee ook zichzelf?). En natuurlijk zit ook elk verhaal vol kleine andere verhaaltjes,’paaseiereren’ zogezegd. Auster weeft zo al met al een nauw web van betekenislagen en heeft zo een boekenreeks gecreërd die je echt aan het denken zet. En als je dan ook nog bedenkt dat hij je intussen trakteert met prachtige zinnen, ideeën en observaties, dan kun je toch wel spreken van een erg goed boek van een briljante schrijver. Lezen!