Lezersrecensie
Goed opgebouwde legpuzzel van documentatie en gebeurtenissen
Auteur van Menthol is Frank Krake, die eerder al de autobiografie 'De rampondernemer, overwinnen als alles tegenzit' heeft geschreven. Een boek over Frank Krake zelf als ondernemer, waarin hij verteld over zijn pogingen om als directeur van een kwakkelend tuinmeubelproducent weer een succesvol bedrijf te maken. Naast de interne problemen waar het bedrijf mee kampt, wordt het hem bij deze pogingen ook moeilijk gemaakt door allerlei rampen waar het bedrijf mee te maken krijgt, zoals bijvoorbeeld de vuurwerkramp, 9/11 en failliete leveranciers. Of het hem gaat lukken om het bedrijf weer in een positief licht te krijgen lees je in 'De rampondernemer'.
Naast auteur is Frank Krake ook entrepreneur, één van de redenen waardoor hij tevens mede-eigenaar van het bedrijf De hand van Maradona is geworden, een bedrijf dat gesigneerde sportmemorabilia verkoopt van onder andere: Messi, Ronaldo, Maradona, Gullit, Huntelaar en vele anderen.
Aan dit rijtje kan nu selfpubber worden toegevoegd, het 312 bladzijden tellende boek 'Menthol' heeft Frank Krake namelijk in eigen beheer uitgebracht. Het is een prachtig tot in details afgewerkt boek, compleet met foto's, stambomen, documentatie, kleur, en een haast zijdeachtige kaft, met dubbele omslag. Als biografie over Joseph Sylvester, ook wel Menthol genoemd, heeft het boek twaalf weken in de Bestseller 60 gestaan, en is één van de tien genomineerde geweest voor een Hebban Award in de categorie Beste Non-Fictie, waarbij het boek een eervolle tweede plek behaalde.
Achterflap:
‘Ik bin swart van boeten, maor mooi van binnen.
En you Hengeler bint mooi van boeten, maor pikswart van binnen’
Joseph Sylvester - Menthol
Amsterdam, 1925. Joseph ‘Menthol’ Sylvester, komt na een jarenlange zwerftocht aan in de hoofdstad van Nederland. Gevlucht voor de uitzichtloze situatie in zijn geboorteland Saint Lucia en voor de rassenhaar en het geweld van de Ku Klux Klan in Amerika. Een vlucht naar de vrijheid.
Hij verdient zijn brood op markten met zijn Babajaba tandpasta, dat hij aanprijst als ‘het natuur geheim van het zwarte ras’. Daarmee trekt hij het hele land door. Complete steden en dorpen lopen uit. Menthol leert Nederland tandenpoetsen.
Roosje Borchert is een vrijgevochten dame van stand en staat als mannequin bekend als het mooiste meisje van de stad. Als zij Joseph tegenkomt is het liefde op het eerste gezicht. Hij zwart, zij blank. Een schier onmogelijke combinatie in de jaren twintig van de vorige eeuw. Maar het paar trotseert alles en iedereen en trouwt. Zij gaan wonen in een provinciestad waar nog nooit eerder iemand een zwarte man heeft gezien.
Twaalf jaar later breekt de oorlog uit. Opnieuw dreigt Joseph’s vrijheid te worden aangetast. Het echtpaar besluit te scheiden, uit pure liefde voor elkaar. En dat is maar goed ook…
Volgens Elsbeth Etty van de NRC is het ‘Een adembenemend en fascinerend boek’
Herman Finkers vindt het ‘Een prachtig boek over een kleurrijke Tukker’.
Het verhaal is grotendeels in een vertelvorm geschreven waarbij je af en toe in de huid kruipt van de hoofdpersonen. De auteur heeft zich bij het schrijven zo klein mogelijk gehouden om Joseph in zijn volle glorie te kunnen laten schitteren in zijn hoofdrol, zodat niet de auteur maar het hoofdpersonage zelf het verhaal en zijn daaruit voortvloeiende boodschap aan de lezer overbrengt.
Eerst maak je om en om kennis met zowel Joseph Sylvester als met Roosje. Als ze elkaar uiteindelijk in het verhaal ontmoeten vloeien hun verhaallijnen samen, zoals dat in het echte leven ook zou samenvloeien. In het gehele boek wordt hun verhaal met foto’s en documentatie ondersteund. Op de achtergrond van het verhaal zie je een stukje geschiedenis uit die tijd voorbij komen als de rassenhaat die steeds verdere vormen aanneemt, de wets en de dries, de Spaanse griep, maar ook de moderniteit met zijn staalindustrie, de auto en de sociale verzekeringen voor arbeiders, die hun opmars deden. Zowel de eerste als de tweede wereldoorlog, met de beslommeringen komen in het boek voor, waarbij vooral Fall Gelb een wat voornamere plaats inneemt en daardoor op een indrukwekkende manier geschreven wordt.
“In de verte klinkt vliegtuiggeronk, maar dat is op zich niets bijzonders. Bijna dagelijks komen er bommenwerpers over, op weg naar het Roergebied. Alleen klinkt het ditmaal anders. Hij blijft staan en luistert goed. Ze komen dichterbij. Normaal gaat op dat moment het luchtalarm af. Nu blijft het stil, maar het vliegtuiggeronk zwelt aan. Joseph loopt wat dieper de tuin in om een beter zicht te krijgen op wat zich in de lucht afspeelt. Op het moment dat hij omhoog kijkt schrikt hij. Drie groepen van elk twaalf vliegtuigen die zijn kant opkomen. Volledig in paniek schreeuwt hij de boel bij elkaar: ‘De kelder, go into de kelder.’ Maar het is al te laat. De vliegtuigen hebben hun bommenlast van grote hoogte laten vallen. Een aanzwellende fluittoon begeleidt de projectielen en voordat ze zich in hun kelder in veiligheid kunnen brengen, hoort Joseph de dreunen van enorme explosies om zich heen. Hij gaat plat op de grond liggen, onder de keukentafel, met Roosje naast zich. Angstig kijken ze elkaar aan. Minuten lijken wel uren te duren. Telkens opnieuw horen ze gigantische knallen en trilt de grond. Ze beven allebei en bij Roosje lopen de tranen over de wangen. Joseph vraagt of ze weet waar oma Geerdink en Reinier zijn. Ze snikt dat ze geen idee heeft. Zeker 10 minuten liggen ze daar, elkaar stevig vasthoudend. De laatste paar minuten horen ze geen nieuwe inslagen. Dan klinkt vanuit de gang een angstig stemmetje: ‘Menthol, Menthol, waar ben je?’ ‘Reinier?’ antwoord Joseph opgelucht. Een bleek jongenssnuitje kijkt hen met grote ogen aan. Ze kruipen onder de tafel vandaan en lopen de tuin in. Niets te zien, alles staat nog overeind. Oma Geerdink komt aangesneld, helemaal in shock. Bij het zien van haar kleinzoon slaat ze haar armen om haar heen en barst ze in huilen uit” (242/243)
Toch lopen niet in het gehele boek alle zinnen en perspectiefwisselingen vloeiend in elkaar over en miste ik hier en daar diepgang. Emotie word vaak vervangen door spreekwoorden, gezegden of uitdrukkingen, zoals op blz. 65 ‘De schoorsteen moet toch roken’ ‘kommer en kwel’ (96) ‘Aan de regels heeft hij een broertje dood’ (135), ‘Veel geschreeuw en weinig wol’ (135) ‘Het roer moet om’ (162) waardoor er een zekere afstand in het verhaal wordt gebouwd. Ook worden er woorden gebruikt die niet helemaal bij de tijd passen waarin het verhaal zich afspeelt zoals bijvoorbeeld op bladzijde 46/47 ‘Roosje laat zich verleiden om met Emma een avond helemaal los te gaan’. De schrijfstijl is daarentegen een makkelijk te lezen tekst waardoor het voor een groot publiek bereikbaar is.
Leuke wetenswaardigheid is dat in het boek twee documenten zitten waarop verschillende geboortedata staan van Joseph. Bij de inschrijving van het stadsregister in Antwerpen op blz. 53 staat er 10-8-1901 vermeld. Op het bewijs van inschrijving in de gemeente Hengelo op blz 90 staat 10-08-1890. De juiste datum is volgens nicht Elly van Roosje, die anno nu, nog steeds leeft, 1890 de juiste.
(Zie hiervoor de leesclub van Menthol op Hebban)
Ook is de tekst die Joseph in zijn marktkooppraatje maakt op de markt, op bladzijde 172/173 een waarheidsgetrouwe tekst, die ooit is opgemaakt door een journalist die echt aanwezig is geweest bij de tandenpoetsvoorstelling van Joseph op zijn podium op de markt.
Ondanks dat het verhaal me grotendeels niet echt heeft kunnen raken, heb ik er wel veel bewondering voor, hoe de auteur de advertenties die in de tekst zelf ook zitten, zo vloeiend heeft kunnen laten overgaan in het verhaal, en alle documentatie en gebeurtenissen als een goede legpuzzel, erg geloofwaardig heeft neergezet.
Menthol krijgt van mij 3 sterren.
Naast auteur is Frank Krake ook entrepreneur, één van de redenen waardoor hij tevens mede-eigenaar van het bedrijf De hand van Maradona is geworden, een bedrijf dat gesigneerde sportmemorabilia verkoopt van onder andere: Messi, Ronaldo, Maradona, Gullit, Huntelaar en vele anderen.
Aan dit rijtje kan nu selfpubber worden toegevoegd, het 312 bladzijden tellende boek 'Menthol' heeft Frank Krake namelijk in eigen beheer uitgebracht. Het is een prachtig tot in details afgewerkt boek, compleet met foto's, stambomen, documentatie, kleur, en een haast zijdeachtige kaft, met dubbele omslag. Als biografie over Joseph Sylvester, ook wel Menthol genoemd, heeft het boek twaalf weken in de Bestseller 60 gestaan, en is één van de tien genomineerde geweest voor een Hebban Award in de categorie Beste Non-Fictie, waarbij het boek een eervolle tweede plek behaalde.
Achterflap:
‘Ik bin swart van boeten, maor mooi van binnen.
En you Hengeler bint mooi van boeten, maor pikswart van binnen’
Joseph Sylvester - Menthol
Amsterdam, 1925. Joseph ‘Menthol’ Sylvester, komt na een jarenlange zwerftocht aan in de hoofdstad van Nederland. Gevlucht voor de uitzichtloze situatie in zijn geboorteland Saint Lucia en voor de rassenhaar en het geweld van de Ku Klux Klan in Amerika. Een vlucht naar de vrijheid.
Hij verdient zijn brood op markten met zijn Babajaba tandpasta, dat hij aanprijst als ‘het natuur geheim van het zwarte ras’. Daarmee trekt hij het hele land door. Complete steden en dorpen lopen uit. Menthol leert Nederland tandenpoetsen.
Roosje Borchert is een vrijgevochten dame van stand en staat als mannequin bekend als het mooiste meisje van de stad. Als zij Joseph tegenkomt is het liefde op het eerste gezicht. Hij zwart, zij blank. Een schier onmogelijke combinatie in de jaren twintig van de vorige eeuw. Maar het paar trotseert alles en iedereen en trouwt. Zij gaan wonen in een provinciestad waar nog nooit eerder iemand een zwarte man heeft gezien.
Twaalf jaar later breekt de oorlog uit. Opnieuw dreigt Joseph’s vrijheid te worden aangetast. Het echtpaar besluit te scheiden, uit pure liefde voor elkaar. En dat is maar goed ook…
Volgens Elsbeth Etty van de NRC is het ‘Een adembenemend en fascinerend boek’
Herman Finkers vindt het ‘Een prachtig boek over een kleurrijke Tukker’.
Het verhaal is grotendeels in een vertelvorm geschreven waarbij je af en toe in de huid kruipt van de hoofdpersonen. De auteur heeft zich bij het schrijven zo klein mogelijk gehouden om Joseph in zijn volle glorie te kunnen laten schitteren in zijn hoofdrol, zodat niet de auteur maar het hoofdpersonage zelf het verhaal en zijn daaruit voortvloeiende boodschap aan de lezer overbrengt.
Eerst maak je om en om kennis met zowel Joseph Sylvester als met Roosje. Als ze elkaar uiteindelijk in het verhaal ontmoeten vloeien hun verhaallijnen samen, zoals dat in het echte leven ook zou samenvloeien. In het gehele boek wordt hun verhaal met foto’s en documentatie ondersteund. Op de achtergrond van het verhaal zie je een stukje geschiedenis uit die tijd voorbij komen als de rassenhaat die steeds verdere vormen aanneemt, de wets en de dries, de Spaanse griep, maar ook de moderniteit met zijn staalindustrie, de auto en de sociale verzekeringen voor arbeiders, die hun opmars deden. Zowel de eerste als de tweede wereldoorlog, met de beslommeringen komen in het boek voor, waarbij vooral Fall Gelb een wat voornamere plaats inneemt en daardoor op een indrukwekkende manier geschreven wordt.
“In de verte klinkt vliegtuiggeronk, maar dat is op zich niets bijzonders. Bijna dagelijks komen er bommenwerpers over, op weg naar het Roergebied. Alleen klinkt het ditmaal anders. Hij blijft staan en luistert goed. Ze komen dichterbij. Normaal gaat op dat moment het luchtalarm af. Nu blijft het stil, maar het vliegtuiggeronk zwelt aan. Joseph loopt wat dieper de tuin in om een beter zicht te krijgen op wat zich in de lucht afspeelt. Op het moment dat hij omhoog kijkt schrikt hij. Drie groepen van elk twaalf vliegtuigen die zijn kant opkomen. Volledig in paniek schreeuwt hij de boel bij elkaar: ‘De kelder, go into de kelder.’ Maar het is al te laat. De vliegtuigen hebben hun bommenlast van grote hoogte laten vallen. Een aanzwellende fluittoon begeleidt de projectielen en voordat ze zich in hun kelder in veiligheid kunnen brengen, hoort Joseph de dreunen van enorme explosies om zich heen. Hij gaat plat op de grond liggen, onder de keukentafel, met Roosje naast zich. Angstig kijken ze elkaar aan. Minuten lijken wel uren te duren. Telkens opnieuw horen ze gigantische knallen en trilt de grond. Ze beven allebei en bij Roosje lopen de tranen over de wangen. Joseph vraagt of ze weet waar oma Geerdink en Reinier zijn. Ze snikt dat ze geen idee heeft. Zeker 10 minuten liggen ze daar, elkaar stevig vasthoudend. De laatste paar minuten horen ze geen nieuwe inslagen. Dan klinkt vanuit de gang een angstig stemmetje: ‘Menthol, Menthol, waar ben je?’ ‘Reinier?’ antwoord Joseph opgelucht. Een bleek jongenssnuitje kijkt hen met grote ogen aan. Ze kruipen onder de tafel vandaan en lopen de tuin in. Niets te zien, alles staat nog overeind. Oma Geerdink komt aangesneld, helemaal in shock. Bij het zien van haar kleinzoon slaat ze haar armen om haar heen en barst ze in huilen uit” (242/243)
Toch lopen niet in het gehele boek alle zinnen en perspectiefwisselingen vloeiend in elkaar over en miste ik hier en daar diepgang. Emotie word vaak vervangen door spreekwoorden, gezegden of uitdrukkingen, zoals op blz. 65 ‘De schoorsteen moet toch roken’ ‘kommer en kwel’ (96) ‘Aan de regels heeft hij een broertje dood’ (135), ‘Veel geschreeuw en weinig wol’ (135) ‘Het roer moet om’ (162) waardoor er een zekere afstand in het verhaal wordt gebouwd. Ook worden er woorden gebruikt die niet helemaal bij de tijd passen waarin het verhaal zich afspeelt zoals bijvoorbeeld op bladzijde 46/47 ‘Roosje laat zich verleiden om met Emma een avond helemaal los te gaan’. De schrijfstijl is daarentegen een makkelijk te lezen tekst waardoor het voor een groot publiek bereikbaar is.
Leuke wetenswaardigheid is dat in het boek twee documenten zitten waarop verschillende geboortedata staan van Joseph. Bij de inschrijving van het stadsregister in Antwerpen op blz. 53 staat er 10-8-1901 vermeld. Op het bewijs van inschrijving in de gemeente Hengelo op blz 90 staat 10-08-1890. De juiste datum is volgens nicht Elly van Roosje, die anno nu, nog steeds leeft, 1890 de juiste.
(Zie hiervoor de leesclub van Menthol op Hebban)
Ook is de tekst die Joseph in zijn marktkooppraatje maakt op de markt, op bladzijde 172/173 een waarheidsgetrouwe tekst, die ooit is opgemaakt door een journalist die echt aanwezig is geweest bij de tandenpoetsvoorstelling van Joseph op zijn podium op de markt.
Ondanks dat het verhaal me grotendeels niet echt heeft kunnen raken, heb ik er wel veel bewondering voor, hoe de auteur de advertenties die in de tekst zelf ook zitten, zo vloeiend heeft kunnen laten overgaan in het verhaal, en alle documentatie en gebeurtenissen als een goede legpuzzel, erg geloofwaardig heeft neergezet.
Menthol krijgt van mij 3 sterren.
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Cindy de Rijk
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
