Niet voor archeologen

Het Paulyslabyrint van Jeroen Windmeijer is een thriller dan wel avonturenroman die zich in Leiden afspeelt. Het wordt gepromoot als 'de Dan Brown van de Lage Landen' en een lezer van boeken als The Da Vinci Code zal zeker veel elementen herkennen: geheimzinnige opdrachten in een race tegen de klok, mysteries rondom geschiedenis en religie in een historische stad met oplossingen die alleen door rijpe academici opgelost kunnen.

In Het Pauluslabyrint raakt archeoloog Peter de Haan betrokken bij de plannen van een mysterieus gezelschap dat zich (onder andere) in Leiden schuilhoudt. Nadat de burgemeester bij de aanleg van ondergrondse afvalcontainers met kraanwagen en al in een verborgen tunnel kiepert, een jongen bedekt met bloed wordt aangetroffen en niet alleen het hoofd van de archeologiefaculteit maar ook een vriendin van Peter spoorloos verdwijnt, wordt Peter opgezadeld met een reeks raadsels. Hij mag geen hulp vragen en sprint van locatie naar locatie met de politie op zijn hielen. Vervlochten met het verhaal van Peter zijn de lotgevallen van priester Tiny in de jaren '90 en die van Paulus in de eerste eeuw.

De Mithras-cultus en de rol van apostel Paulus vormen de spil van het mysterie. In veel reviews heb ik gelezen dat mensen de hoeveelheid bijbelse geschiedenis wat overweldigend vonden. Voor mij was dit juist waar het boek interessant werd (al maakte de auteur zich er in mijn ogen wat makkelijk vanaf door gewoon 4 pagina's non-fictie achter elkaar te zetten onder het mom van 'aantekeningen van personage X'). Het is een goed uitgeplozen onderwerp waar een mens nieuwsgierig van raakt en na de laatste bladzijde over door wil lezen.

Gelukkig maar, want mindere kanten kent het boek ook. De oplossingen van raadsel hangen van toevalligheden aan elkaar en ook na het einde bleef ik zitten met de vraag: maar waarom moest dit allemaal? De personages zijn vrij vlak en ik ontdekte pas op pagina 276 dat de hoofdpersoon, na hoofdstukken vol sprints en worstelingen en talloze googlesessies op smartphones, een zestiger is. Verder was zijn gebruik van internet wel van deze tijd.

Een groter bezwaar zat hem voor mij in iets anders:
Voor wie Leiden kent, is het boek een feest van herkenning maar valt er ook nog veel te ontdekken. Voor wie in Leiden gestudeerd heeft, kent het boek eveneens leuke momenten. Voor een (Leids) archeoloog is de roman echter tenenkrommend. Dat de auteur de locatie van de faculteit wijzigt: soit. Het centrum van Leiden (waar de faculteit in 2015 al een tijd niet meer huisde) biedt allicht een mooiere achtergrond voor dit avontuur dan de Einsteinweg. Het waren de slordigheden over de studie en het vak waar ik de kriebels van kreeg en waardoor ik lang moeite had de rest serieus te nemen. Ik kreeg door het boek heen steeds de indruk dat de auteur de moeite niet heeft willen nemen zich te verdiepen in de Nederlandse archeologie en het werkveld. Het dankwoord van twee pagina's bevestigt dat beeld: classici, Leidenkenners en een bouwhistoricus, maar nergens een archeoloog.
Een gemiste kans. Beste auteur, neem gewoon contact op met een van ons voor je volgende werk. Er zijn er genoeg (ikzelf incluis) die fictie een mooie toevoeging vinden en bereid zijn input te leveren.

Uiteindelijk geef ik drie sterren, puur omdat ik aan het einde wel meegesleept werd door de geschiedenis van Paulus.