Het havenschandaal in perspectief

Toen ze uit Rotterdam vertrokken ... de vele miljoenen euro’s die aan 'het havenschandaal' hechten. Frank de Kruif duikt er in. Volgt het proces van het prille begin in 1998 tot aan de uitspraak in hoger beroep juni 2015. Heel kort door de bocht gaat het om een garantie die Willem Scholten als directeur van het Havenbedrijf verstrekt aan de RDM van Joep van den Nieuwenhuijzen. Het kost beide mannen hun reputatie, want boven hun hoofd, bewezen of niet, hangt omkoping. Het verhaal van rijk, rijker en rijkst. Van een gebrek aan controle die het twee mannen mogelijk maakt om beslissingen te nemen die grote invloed hebben op de massa. Rechters weten er nauwelijks raad mee. Rotterdam en het Havenbedrijf lijden stevige schade, maar die steekt nog bleek af bij het bedrag dat banken erbij inschieten. Een oogje dicht bij transacties die niet door beugel kunnen als gevolg van immense hebzucht. Liet Scholten zijn mooie carrière en geluk bezoedelen door diezelfde drijfveer? Werd hij door een getructe Van den Nieuwenhuijzen ingepakt? Blokkeerde zijn gezond verstand bij het verstrekken van onverantwoorde garanties? Zadelde hij in die zin zijn geliefde Havenbedrijf op met een miljoenenstrop?

Het vereist nogal wat doorzettingsvermogen van de lezer om zich door de juridische brei te worstelen. Daar kan de meeslepende wijze van bewoording niet veel aan veranderen. Je moet degelijk ingevoerd en geïnteresseerd zijn in de materie om die worsteling vol te houden. Toch loont dat die moeite. Het boek geeft namelijk inzicht in de nonchalance van overheidsinstellingen. In het speels gemak waarmee gemeenschapsgeld wordt verkwanseld. Maakt duidelijk dat de enige waarheid ook bij de rechterlijke macht niet is te vinden. Het is hoe je er tegenaan kijkt en de rechter is ook maar een mens. De milde straffen die  de hoofdrolspelers krijgen opgelegd na elf jaar juridische haarkloverij versterken de mening dat recht aan kapitaal een niet te kloppen tegenstander heeft. De uitdagende, tartende opmerkingen van Van den Nieuwenhuizen geven daaraan voedsel. De Kruif gebruikt het als opleuking van saaie stof, maar laat zich niet verleiden om dat uit de kantlijn te trekken. Door snel schakelen van toekomst naar verleden via heden wint het verhaal aan vaart. Af en toe bekruipt je de gedachte dat de beide hoofdrolspelers wat teveel ‘zendtijd’ toebedeeld krijgen. Daar kun je op zich vrede mee hebben als het dient om mistoestanden duiding te geven. Blijft boven drijven de verbazing over zoveel nonchalance bij beleidsbepalers. Over de gemakzucht waarvan men zich bedient. Haarscherp uitgetekend met de verbazing die daarbij bekruipt.

Lezenswaardig, maar waarschijnlijk niet voor een groot publiek. Wat vandaag het scherm van de tv doet schroeien is een dag of wat later alleen nog goed genoeg voor de krant ... om er een bosje paling in op te slaan.