Een nieuwe wereldorde

Vier volwassenen komen samen om kerstmis te vieren. Drie van hen zijn familie en één persoon is een volslagen vreemde. De drie familieleden zijn eveneens vervreemd van elkaar geraakt. Lukt het hen om tijdens de kerstdagen dichter tot elkaar te komen?

Winter is een actueel en tegelijkertijd klassiek familieverhaal. Origineel en kundig combineert Ali Smith (1962) familieperikelen met politiek activisme (Brexit), elementen uit de wereldliteratuur (Shakespeare en Dickens) en een flinke dosis cynische humor.

Sofia en Iris zijn zussen. De dames zijn op leeftijd en hebben al dertig jaar geen contact meer met elkaar. Sofia is vermogend, rechts en leeft in een zelfgekozen isolement. Iris is een doorgewinterde activiste, links en staat nog volop in de maatschappij. Art is de zoon van Sofia. De band tussen moeder en zoon is afstandelijk. Desondanks besluiten de twee om de kerstdagen samen door te brengen in Sofia’s enorme huis op het Engelse platteland.

Art is van plan om zijn vriendin Charlotte mee te nemen zodat hij haar voor het eerst aan zijn moeder kan voorstellen. Vlak voor kerst krijgt het stel een heftige ruzie. Charlotte ontpopt zich tot een ware cyber bully die Art via social media de nodige streken levert. Het is dus nog maar de vraag of de twee daadwerkelijk samen aan de kerstmaaltijd verschijnen.

Smith is een veelzijdige auteur die een breed scala aan stijlen en onderwerpen tentoonspreidt. Werkelijk iedere pagina bevat originele en onvoorspelbare passages waarin humor, emotie en maatschappijkritiek doorsijpelen. Toch pakt niet alles goed uit. Zo is een van de personages in het gezelschap van een lichaamloos kinderhoofd dat ‘zomaar’ in de lucht zweeft. Een onnodig uitstapje naar een fantasiewereld dat niet veel toevoegt aan het verhaal dat op zichzelf al interessant en complex genoeg is. Gelukkig bevat de roman ook mooie ingetogen momenten:

"Dat is wat winter is: een oefening in je herinneren hoe je jezelf moet verstillen en dan hoe je weer flexibel tot leven moet komen. Een oefening in je aanpassen aan elke bevroren of gesmolten toestand die hij je brengt."

Winter is het tweede boek uit een vierdelige serie: Smiths seizoencyclus. Het is de opvolger van Herfst dat werd genomineerd voor de prestigieuze Man Booker Prize. Zowel Herfst als Winter zijn opzichzelfstaande verhalen die uitstekend los van elkaar kunnen worden gelezen. De authenticiteit van Winter doet nu al reikhalzend uitkijken naar de volgende twee delen van de cyclus.