Zet aan tot nadenken

'Gescheiden kamers' geeft ons een inkijkje in het leven van Leo, in de jaren '80. Leo is een Italiaanse schrijver, homoseksueel en heeft een moeizame liefdesrelatie met Thomas. Eentje in de soort van 'niet met en niet zonder elkaar kunnen'. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat ze allebei een nogal gecompliceerd karakter hebben, maar ook omdat de liefde tussen hen eigenlijk onmogelijk is; het taboe rondom homoseksualiteit, ziekte, een andere opvoeding en levenservaring zorgen voor een problematische relatie. Thomas wil zich settelen maar Leo wil tijd en ruimte voor zichzelf. Hij geeft ontzettend veel om Thomas, maar hij twijfelt continu of het genoeg is. In dit boek speelt ook de zoektocht naar jezelf een grote rol: wie ben ik, welke ervaringen hebben me gemaakt tot wie ik nu ben, wat wil ik en wat zoek ik, het is dus een roman met een zeer sterke filosofische inslag.

Een literaire roman, dat zeker ook. Pier Vittorio Tondelli zet de lezer aan het denken. Thema's zoals (onmogelijke) liefde, rouw, verlies en de zoektocht naar jezelf worden goed uitgewerkt. Dé thema's van de jaren '80 komen in dit boek naar voren: aids, homoseksualiteit, problemen die horen bij een generatie die opgroeide na WO II.

De stijl is poëtisch, gedetailleerd, Tondelli kiest met precisie zijn woorden. Het boek leest hierdoor niet gemakkelijk weg; prachtige, filosofische zinnen vol metaforen zetten aan tot denken en herlezen. Enkele voorbeelden van zinnen die ik keer op keer herlas (zo mooi!) zijn:

'De lucht was van een diep kobalt dat alleen in de richting van de einder, beneden hem, ging stralen in saffraan of zen-oranje doeken.'

'Want Thomas, of alles wat op aarde die naam droeg, en voor hem en wie hij liefhad tot die naam te herleiden viel, is er niet meer.'

Tegelijkertijd is deze schitterende schrijfstijl ook een minpunt aan de roman; op een gegeven moment kom je zoveel van dit soort zinnen tegen dat het een beetje gekunsteld begint te lijken en het verhaal er zelfs wat onleesbaarder van wordt:

'Op dat voor beiden archaïsche oermoment, waarop het leven het leven roept via de diepste energie van de soort, staan woorden buiten beschouwing. In hun biologisch raffinement kunnen woorden slechts een moment verstoren dat niet in een taal wordt geuit dan die van de strijd om het leven, onder in der hersenpan.'

Na dit soort zinnen raak je het spoor even geheel bijster, en blijkt het moeilijk de rode draad van het boek in de gaten te houden. Dit wordt versterkt door het snelle heen-en-weer springen in de tijd, de aandacht erbij houden is dus geboden. Er zit zoveel in de roman dat het de lezer mogelijk kan gaan duizelen. Soms dus best een worsteling om doorheen te komen; maar zeker de moeite waard. Zowel de prachtige zinnen als (de vertaling van) het verhaal op zich zullen nog lang nagalmen in het hoofd van de lezer.