Spannend en relevant

Ik kende Naomi Alderman nog niet, dus ik had geen verwachtingen van dit boek. Toch was ik bang voor een teleurstelling. Sinds de verkiezing van Donald Trump heb ik in ieder geval één boek gelezen geïnspireerd op zijn verkiezing, en dat was hooguit ‘niet onaardig’. En zeker niet geniaal. De werkelijkheid is te bizar om te persifleren, en alle kritiek spreekt te veel vanzelf.
‘De macht’ heeft een copyright van 2016, is dus voor de verkiezing geschreven, en dat is te merken. De schrijfster heeft een afstand tot haar onderwerp weten te houden die het mogelijk maakt erover te schrijven zonder emotioneel of kinderachtig te worden.
Hoewel de beschrijving van de presidente van Bessapara wel als een kritiek op huidige machthebbers gelezen kan worden. “Ze heeft een ring om elke vinger en twee om elke duim. Het lijkt alsof ze heeft geleerd hoe een president eruit zou moeten zien door te veel maffiafilms te kijken.”
Door een inkijk de levens van verschillende hoofdpersonen lees je hoe veranderingen in een fictief verleden geleid hebben tot een maatschappij waarin vrouwen de macht hebben. De man in het fictieve ‘nu’ heeft dezelfde rol als de vrouw in het conservatievere deel van onze maatschappij. Dat vind ik een minpunt van het boek, ik denk niet dat de verhoudingen gespiegeld zouden worden als ineens de vrouwen aan de macht zouden zijn. Ik verwacht dan eerlijk gezegd dat er minder door testosteron ingegeven politiek zou zijn.
Het fictieve verleden lijkt op de huidige tijd, met een steeds verder groeiend vijandbeeld, extremer uit elkaar groeiende groepen. Tussen de vrouwen staat een vrouwelijke Messias op. De kracht die de vrouwen hebben is enigszins verdacht, maar geeft uiteindelijk wel macht over anderen. Terroristische groeperingen willen de regering dwingen om in te grijpen tegen de ‘vijanden van de man’. Citaat: “De grote verandering heeft UrbanDox geen windeieren gelegd. Zijn blog is al jaren een uitlaatklep voor zijn kleingeestige, semi-erudiete, dweepzieke, boze retoriek, maar de laatste tijd zijn steeds meer mensen – mannen, en jawel, zelfs een paar vrouwen – naar hem gaan luisteren.”
Criminelen spelen handig in op de tegenover elkaar staande groepen en landen, weten hieruit macht te filteren, te versmelten met de bovenwereld.
Er is geen richting in het boek die direct ‘zwart’ of ‘wit’, ‘goed’ of ‘fout’ is, voor velen heiligt het doel alle middelen.
Al met al lijkt de dynamiek in het boek erg op de dynamiek van de huidige tijd. Daarom is dit boek ook huiveringwekkend. Een paar citaten:
“Ik zei: Een koning zal jullie in feite tot slaaf maken, dus kom niet bij me uithuilen als dat gebeurt. Dat is nu eenmaal wat koningen doen.
Wat moet ik zeggen? Welkom bij de mensheid. Jullie mensen houden zichzelf graag voor dat het leven simpel is, zelfs als dat ten koste gaat van jullie zelf. En toch wilden ze een koning.”
“Gender is net als ‘balletje-balletje’. Wat is een man? Alles wat geen vrouw is. Wat is een vrouw? Alles wat geen man is. Maar klop erop, en het is hol. En uiteindelijk blijkt er helemaal geen balletje te zijn.”
Al met al vond ik ‘De macht’ een spannend boek, en een boek dat relevant is, zo dichtbij de realiteit staat dat het soms angstaanjagend is.