Recensie Corpus delicti

Mia's broer, Moritz, heeft zelfmoord gepleegd in de gevangenis. Hij was nog niet veroordeeld, maar het was al wel duidelijk dat hij schuldig worden bevonden aan moord. Zijn DNA was aangetroffen op een vermoorde vrouw, waar hij een afspraak mee had. Hij beweerde de vrouw dood te hebben aangetroffen en niet schuldig te zijn, maar tijdens het proces bleek dat hij weinig kans maakte om veroordeling te ontlopen. Zijn subversieve gedrag, ten opzichte van de Methode, hielp daarbij natuurlijk al helemaal niet. Hij was al als onbetrouwbaar aangemerkt en werd als mogelijk lid van een terreurgroep beschouwd door de staat. De moord kwam de autoriteiten heel goed uit, omdat ze Moritz op deze manier onschadelijk konden maken.

Mia kan echter, ondanks alle bewijzen, maar niet geloven dat haar broer schuldig is aan de moord. Moritz leefde wel gevaarlijk, maar dat bleef beperkt tot de natuur intrekken, pootjebaden, roken, vissen vangen, braden en opeten. Door zich niet aan de voedselvoorschriften en het voorgeschreven strakke trainingsschema te houden, bracht hij niet alleen zijn eigen gezondheid in gevaar, maar ook die van anderen. En dat is niet alleen laakbaar, maar ook strafbaar.
Toch is het niet Moritz', maar Mia's proces dat centraal staat in Corpus Delicti. Na de dood van Moritz raakt Mia zo van slag dat ze zichzelf en dus haar gezondheid verwaarloost. Mia, die altijd keurig aan haar plichten heeft voldaan en zelfs haar broer nog heeft trachten over te halen om zich naar de regels van de Methode te voegen, wordt gearresteerd. De eerste keer krijgt zij nog slechts een tik op de vingers en hulp aangeboden, maar als ze vervolgens - ondanks de aangeboden hulp - niet in staat blijkt om zich aan de regels te houden, wordt ze weer opgepakt. Uiteindelijk moet ze terecht staan en vindt er een kafkaësk proces plaats. Mia’s advocaat komt tijdens dat proces ineens met nieuwe informatie op de proppen omtrent Moritz' schuld aan moord, waaruit duidelijk wordt dat de onfeilbare Methode, niet onfeilbaar is. Dan slaat de angst bij iedereen toe. Alle zekerheden lijken verdwenen, er ontstaan rellen en de terreurgroep ROZ dreigt met aanslagen. De paniek slaat toe bij de autoriteiten en ze grijpen dan ook fors in.

Corpus Delicti is geen literair hoogtepunt, omdat Zeh's personages worden opgeofferd aan het verhaal dat ze wil vertellen: het zijn karikaturen van de functie die ze vervullen. Zeh is niet bezig met 'literatuur'; zij maakt zich druk over de richting die de huidige maatschappij is ingeslagen en wil laten zien waar dat toe kan leiden. Waar normaal de norm is, waar afwijken van de norm bestraft wordt en angst voor anders de boventoon voert, daar ontstaat een dictatuur en gaat angst regeren. Zeh is soms wat drammerig, maar Corpus Delicti is een scherpe waarschuwing, bevat veel passages die het overdenken waard zijn, verveelt nooit en is dubbel en dwars het lezen waard.

Toegevoegd op 6 april 2010
Een beetje vergezocht van Juli Zeh, die dictatuur van het gezonde leven? Nou.... misschien toch niet: Hardere aanpak ongezonde levenstijl. Wie weet waar dit nog toe gaat leiden (of lijden)?

Gelezen en gerecenseerd voor Dizzie.nl in november 2009