Goed gedocumenteerd tijdsbeeld van een roerige periode

In Hazer vertelt Jeroen Thijssen het verhaal van de jonge Haarlemse Rogier. De ouders van Rogier -Hein en Carla, Rogier is vrij opgevoed- emigreren in 1978 zonder opgave van redenen naar Ierland. Rogier blijft achter en na lang zoeken naar betaalbare woonruimte, komt hij terecht in de Hazer, het gekraakte politiebureau in de Haarlemse binnenstad. Hij verandert zijn naam in Rogi en vindt zijn plek tussen de bonte schare bewoners: hij neemt onderhoudstaken op zich en ontfermt zich over de binnenkomende post. Rogi observeert veel. Hij observeert het leven van de buren, een ouder echtpaar, en vraagt zich af of hij zo'n leven voor zichzelf wil. Hij observeert ook het leven van de bewoners van de Hazer en denkt na over de idealen van de krakerswereld: opstaan tegen de burgerlijke maatschappij, maatschappijkritiek, afwijzing van elke vorm van gezag, idealisme. Ambieert hij dat zelf ook?
Rogi bezoekt regelmatig zijn oma en ontdekt dat er een familiegeheim is rondom zijn overleden opa. Dit geheim heeft met Wereldoorlog II te maken, met goed of fout zijn in de oorlog, maar het lukt Rogi niet achter de waarheid te komen. Zijn ouders vertellen niet veel, zijn oma ook niet. "Ze zweeg. Ze leek in slaap gevallen, haar boezem ging op en neer." Zwijgen gaat deze familie makkelijker af dan praten.
Hazer is een psychologische roman met veel (maatschappelijke) thema's. Allereerst is daar de complexe familierelatie tussen Rogi, zijn ouders en zijn oma, gebaseerd op geheimen en zwijgzaamheid. Daarnaast is er de coming-of-age van Rogi. Rogi ontwikkelt zich langzaam van puber tot jong-volwassene, denkt na over wie hij is en wat hij wil en ontdekt dat de idealen van de krakers misschien toch niet zijn eigen idealen zijn.
De krakersbeweging uit het eind van de jaren '70 en de jaren '80 heeft een prominente plaats in het verhaal. Er wordt een mooi tijdsbeeld geschetst van een roerige periode. Mooi verteld en goed gedocumenteerd. De fundamenten van de Hazer gaan gebreken vertonen, net als de fundamenten onder de familie van Rogi. Het teloor gaan van alles waar de krakersbeweging voor staat houdt gelijke tred met het teloor gaan van de verhoudingen binnen de familie van Rogi.
De bewoners van de Hazer geven acte de présence bij de rellen in de Vondelstraat en bij de rellen rondom de inhuldiging van koningin Beatrix.
De woningnood, de leegstand van panden eind jaren '70 en jaren '80, het speculeren in de huizenmarkt, het kraken van leegstaande panden, het recht in eigen hand nemen, de laksheid van de overheid, het geweld tegen burgers door diezelfde overheid: het komt allemaal aan bod in Hazer.
Aan het einde van de roman ontdekt Rogi wat het grote geheim is binnen zijn familie, omdat oma eindelijk haar stilzwijgen doorbreekt. Dat geheim is niet heel verrassend. Het derde deel van het boek, 1980, is het minst sterke deel: losse eindjes uit de andere delen komen niet altijd samen, het slot overtuigt niet.
Jeroen Thijssen is een geëngageerd schrijver en verteller, die veel onderzoek heeft gedaan naar de achtergronden van zijn verhaal. De roman is prettig leesbaar, met mooi taalgebruik en veel beeldspraak. "Het nieuws bleef liggen als een kadaver dat steeds meer stank verspreidde." Die mooie beeldspraak is af en toe wat te veel van het goede, waardoor het effect ervan verloren gaat.