100 glimlachjes

Op 9 augustus 2013 werd in de Van Baerlestraat een misdrijf begaan. Een man pikte een banaan uit een boodschappentas in een bakfiets. Hij werd achtervolgd door een agent, bij de aanhouding had hij de banaan al op, dus ja, wat doe je dan. Hij zit 3 dagen in voorarrest, en wordt dan voor de politierechter gebracht. Elke banaan is er eentje, redeneert het openbaar ministerie, en het zou een mooie boel worden als iedereen er zomaar met een banaan van een ander vandoor gaat. Een politierechter, een griffier, officier van justitie, advocaat, een parketmedewerker, en de schrijver van dit boek komen bijeen voor de strafzaak. De officier eist drie dagen cel, met aftrek van de drie dagen voorarrest. De rechter besluit tot EUR 150 boete, goed voor honderden bananen. Want 3 dagen in de cel, ook al zijn die feitelijk al gezeten, is toch wat overdreven, voor 1 banaan. Volgens de politierechter dan. Waarom, vraag ik me af? Het gemak waarmee iemand iets pikt, en verwacht ermee weg te komen omdat “het geen waarde heeft” moet volgens mij juist opvoedkundig-zwaar bestraft worden. In ieder geval in Nederland, waar geen hongersnood is, en het puur een kwestie is van iets willen hebben dat van een ander is. Maar dit terzijde. Dit is een recensie, geen opiniebijdrage tenslotte.

Dit bananen-verhaal is 1 van de 100 zaken uit het boek “De zaak van de gestolen banaan” en de andere 99 zijn bijna allemaal van dit gehalte, grappig, een beetje onderkoeld, met wat cynisme geschreven. Het is een bundeling van columns verschenen in een landelijke krant; de schrijver woonde in de jaren 2011 tot en met 2014 minimaal 1 keer per week een zitting van de politierechter bij. De politierechter, die alleen kleine rechtszaken behandelt, waarvoor maximaal 1 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf kan worden opgelegd, behandelde in die periode ongeveer 12000 zaken per jaar. Hij/zij doet dat in zijn/haar eentje, in zo’n twintig minuten, en vonnist onmiddellijk. Erg “Lean”, lijkt me! Behalve dan dat er wel steeds 5 man (naast de dader, natuurlijk) voor nodig is, om zo’n strafzaak af te handelen. Cost of Control, dus.

Heel interessant is al de intro bij dit boekje: wist je dat rond 1930 relatief zware straffen stonden op bedelarij en landloperij? Een blinde man die bedelde kreeg 12 dagen gevangenisstraf, een man die huis-aan-huis lucifers verkocht 3 jaar. Terwijl een Chinees, gepakt met 1 kilo opium, 2 maanden kreeg. Trouwens, een andere Chinees , die 94 kilo opium had gesmokkeld, kreeg ook 2 maanden. Drugshandel werd toen nauwelijks als overlast gezien, vandaar. Nu wel, maar door die Cost of Control gedogen we weer wat meer.

De zaken zijn soms hilarisch, zoals die van een 72 jarige vrouw die een slippertje maakte met een “toy-boy”, hierbij gefilmd werd en daarna door het speeltje gechanteerd werd. De toy-boy werd aangehouden en beweerde dat hij een heilige missie had, op morele kruistocht was om huwelijkse ontrouw in het algemeen, en die van de vrouw in het bijzonder, aan de kaak te stellen. Even terzijde, die bejaarde vrouw was geen BN-se, burgemeester of zo. De “onbaatzuchtige idealist” komt uiteindelijk weg met een boete van EUR 750 omdat er niets bewezen kon worden, behalve dat hij dreigde het aan haar man te vertellen. Klikken is kostbaar.

Als je de verhalen allemaal achter elkaar leest kan het wat saai, meer van hetzelfde worden. Daarom kan het handig zijn om ze te lezen zoals ze oorspronkelijk zijn bedoeld: 1 per week. Het garandeert bijna twee jaar lang wekelijks een kleine glimlach op je gezicht. Of een frons, natuurlijk, als je de straffen typisch-Nederlands-gepolderd-licht vindt.