Naast de val, ook de ontplooiing van Annika S.

Stel je een zaterdagochtend voor: misschien nog wat slaap in de ogen, een kopje koffie en een krant. In de krant wordt verslag gedaan van een Duitse politica (Petra Hinz) die cv-fraude heeft gepleegd: de diploma’s die nodig zijn voor het uitoefenen van haar functie zou zij niet hebben behaald. Nadat Hinz’s fraude aan het licht kwam, verdween zij spoorloos en dook onder. Het stuk werd door zowel Annejet van der Zijl (auteur van non-fictietitels zoals Sonny Boy) als haar partner Jo Simons (neerlandicus, journalist en betrokken bij het werk van Van der Zijl als onderzoeker) gelezen en bleef bij beide in het hoofd rondspoken. Fraude in combinatie met de verdwijning van een politica fascineerde het duo dusdanig dat het idee voor hun eerste fictieverhaal ontstond: ‘De val van Annika S.’ werd geboren.

Het boek vertelt dan ook over een Duitse politica, Annika Schaeffer, die cv-fraude heeft gepleegd. In het verhaal komt de media daar eveneens achter en Annika ziet geen andere uitweg dan te vluchten. Naar een vakantiepark in Bergen aan Zee, waar ze vroeger ook met haar grootouders kwam. Terwijl ze daar verblijft komt ze met verschillende mensen in aanraking: hond Sam, rechercheur Martin en vakantieparkeigenaar Ronnie. Ook de overleden Anna speelt een grote rol in het verhaal. Zij leidt Annika naar letterlijke en figuurlijke donkere uithoeken van de Noord-Hollandse kust die leiden tot een bloedstollend einde.

Het verhaal wordt door drie verschillende personen verteld: Annika, Anna en Martin komen aan het woord. Je hoeft niet lang na te denken over het perspectief waaruit beschreven wordt. Per hoofdstuk wordt namelijk aangeduid in wiens hoofd je als lezer kruipt. Er wordt geschreven vanuit de eerste persoon. Dat was prettig: het zorgt ervoor dat je je eenvoudig in alle personages kunt inleven. Verder kenmerkt de schrijfstijl van Van der Zijl en Simons zich door korte zinnen en eenvoudig taalgebruik. Ook opvallend: in veel situaties worden geuren beschreven! (“Ik rook de onmiskenbare geur van nieuwe auto; ik rook de zilte geur van de zee die door de noordwesterstorm tegen de kust werd gejaagd”) Dit brengt je als lezer nog dichterbij het verhaal.

De hoofdpersoon, Annika, is een gemakkelijk aardig te vinden personage. Haar keuzes volgen logisch uit het verhaal en haar gevoelens (zoals eenzaamheid en angst) zijn herkenbaar in de beschreven situaties. Door het verhaal heen ontwikkelt Annika zich van een op het uiterlijk en de buitenwereld gerichte vrouw naar een meer op het innerlijk gericht personage. Deze ontwikkeling is mooi om te lezen, omdat het natuurlijk beschreven wordt: het gaat stap voor stap. De ontplooiing van de hoofdpersoon speelt dan ook een grote rol in het verhaal en zorgt ervoor dat je als lezer meegroeit in het leven van Annika. De andere personages in het boek, zoals Martin, worden minder belicht. Dit leidt echter niet af van de kern en de strekking van het verhaal.

Dit is het eerste fictieverhaal van de hand van Van der Zijl. De feiten die in dit boek verweven zijn (zoals de oorlogsgeschiedenis van Bergen) verhogen de geloofwaardigheid van het verhaal en de betrokkenheid bij het verhaal. Dit is een kracht van het schrijversduo die dat (veel) vaker in mag zetten in de toekomst. En dat gaat ook gebeuren: ‘De val van Annika S.’ is namelijk het eerste deel uit een vijfluik boeken.