Iets teveel van het goede

In de jaren 1990 tot 1995 verschenen in Engeland vier boeken over de welgestelde familie Cazelet voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog, geschreven door Elizabeth Jane Howard. De serie werd mateloos populair en de BBC maakte er zelfs deels een gefilmde versie en een hoorspel van. Het laatste boek, Bevrijding, eindigt zoals de titel al aangeeft, kort na het einde van de oorlog.
Lang leek het erop dat de lezers het hiermee moesten doen maar Howard verraste de wereld in 2013 op 90 jarige leeftijd met een vijfde (en door haar dood in 2014) laatste deel: Verwarring.

Dit laatste deel beslaat de periode juni 1956 tot december 1958, dus tien jaar later. De patriarch, de Generaal, en zijn echtgenote, de Baronie, zijn overleden, hun kinderen intussen rond de zestig en de kleinkinderen volwassen en deels alweer met eigen gezinnen en daarmee gepaard gaande problemen. En problemen zijn er in overvloed, op het gebied van de liefde, financiën, opvoeding en bovenal gezondheid. Howard gaat in dit laatste deel niets uit de weg. Voor mij was het nu en dan echt een beetje teveel van het goede.

In Nederland zijn de vijf delen in de afgelopen jaren vrij kort na elkaar verschenen, waardoor je, als je de voorgaande boeken hebt gelezen, nog behoorlijk op de hoogte bent van het wel en wee van de familie. Oorspronkelijk zat er echter die lange periode tussen en, om de geheugens op te frissen, wordt in de eerste helft van dit deel wel erg vaak teruggegrepen op eerdere gebeurtenissen. Ook vond ik in dit deel de karakters minder goed uitgewerkt dan in voorgaande boeken. Was er toen wellicht soms een teveel aan beschrijving en een beetje gebrek aan plot, nu was het vaak andersom. Ik miste de afstand die Howard vaak nam t.o.v haar personages, waardoor ze de lezer de kans gaf zelf een verdere invulling te geven. Een voorbeeld is Diana, de tweede vrouw van Edward. Ze wordt nu eendimensionaal als een vreselijke egoïstische en berekenende vrouw geportretteerd. Zo scherp was Howard in mijn herinnering hiervoor niet.

Ik vond dit deel het minste van de reeks. Er werd teveel tussen de verschillende karakters heen en weer gesprongen in vaak ultrakorte hoofdstukjes, sommige plotlijnen waren zo bizar dat ik ze ongeloofwaardig vond, een aantal karakters uit eerdere delen waren compleet van de wereld verdwenen, teveel nieuwe karakters (vooral kinderen die nauwelijks uit elkaar zijn te houden) toegevoegd. Voelde ik mij in de vorige delen erg betrokken bij het wel en wee van de familie, dat gevoel heb ik, op sommige stukken na, gemist. Jammer.
Toch zal iedere fanatieke Cazalet-lezer ongetwijfeld willen weten hoe het verder met iedereen is gegaan. Dus toch maar het boek lezen......