Beklijvend pareltje

De Amerikaan Brendan DuBois werd geboren en getogen in de staat New Hampshire, waar hij nog altijd verblijft met zijn vrouw en hun huisdieren. Vooraleer hij in 1999 besloot voltijds als auteur door het leven te gaan, had hij al een carrière als journalist achter de rug. Ondertussen heeft hij al honderden kortverhalen op zijn naam staan, waarvan er enkele bekroond werden. Ook publiceerde hij tot nu toe al twaalf thrillers, waarvan de helft met Lewis Cole in de hoofdrol. Slechts twee van zijn boeken werden naar het Nederlands vertaald: zijn uit 1999 daterende bestseller Vuur uit de hemel, waarin hij de Cuba-crisis laat uitgroeien tot een kernoorlog die de USA zwaar treft. En nu, meer dan tien jaar later is er De laatste dagen van Amerika, dat ook weer een door nucleaire aanslagen verzwakt en ontregeld Amerika als setting heeft.
In dit laatste boek volgen we de Canadese journalist Samuel Simpson, die als lid van een zevenkoppig VNFORUS-onderzoeksteam het noorden van de staat New York doorkruist op zoek naar bewijzen van misdaden tegen de menselijkheid die de gewapende milities die het gebied controleren zouden begaan hebben tegenover uit de steden op de vlucht geslagen landgenoten. Als er geruchten gaan dat hun taak van binnen uit gesaboteerd wordt, begint Samuel verdenkingen te koesteren tegen een van zijn teamleden en beginnen de relaties tussen de groepsleden onderling erg stroef te verlopen.
Hoewel een titel als deze de verwachtingen schept van een groots opgezet verhaal vol spectaculaire scènes, besluit Brendan DuBois net de tegenovergestelde weg in te slaan en te focussen op het individu. Deze aanpak resulteert in een zeer beklijvend en pakkend verhaal. De lezer volgt als het ware door een vergrootglas de hoofdrolspeler, die in deze voor hem vreemde omgeving met de billen dichtgeknepen van angst, enkel voortgedreven door zijn overlevingsdrang, de hachtelijke situaties waarin hij komt te verkeren, doorstaat. Mede door deze kleinschaligheid slaagt de auteur er ook in de cast zeer beperkt te houden, wat het leesplezier alleen maar vergroot.
Vanaf de eerste bladzijde staat dit verhaal als een huis en houdt het de lezer in zijn ban tot aan het finale punt; zonder ook maar het minste deukje op te lopen qua degelijkheid, geloofwaardigheid en realisme. Pas na meer dan tweehonderd bladzijden verschuift de focus een beetje naar het grotere geheel waarin Samuel en zijn companen zich bewegen en wordt De laatste dagen van Amerika een meer traditionele thriller.
Rest enkel de vraag waarom de auteur ervoor opteerde om dit verhaal te situeren tegen de fictieve achtergrond van een door aanslagen bijna uiteengevallen Verenigde Staten van Amerika waar de wet van de sterkste geldt. Wellicht mag dit voor zijn thuismarkt een extra spanningsfactor betekenen; een klap in het gezicht van de altijd vol van zichzelf zijnde Yankees, misschien? Maar voor de buitenlandse lezer, zoals wij Vlamingen en Nederlanders, heeft dit geen echte meerwaarde en had het boek zich net zo goed – en misschien wel beter – kunnen afspelen op een van de vele plaatsen in de wereld waar de VN echt actief is als bewaker van de vrede.
Brendan DuBois heeft met dit werk een pareltje op papier gezet dat in de lijn ligt van Tomas Ross’ Koerier voor Sarajevo en Willem Asmans Wondermans eindspel. En na het lezen ervan vraagt een lezer zich echt wel af waarom al die andere boeken van deze auteur nog niet in het Nederlands te verkrijgen zijn. Of zijn Vuur uit de hemel en De laatste dagen van Amerika nu net de kwalitatieve uitschieters in de portfolio?