Henning Mankell meets Jeffery Deaver

In 1960 werd Jo Nesbø in Oslo geboren, maar hij bracht het grootste deel van zijn jeugd door in Molde. Die jonge jaren stond volledig in het teken van het voetbal, maar een zware blessure smoorde een professionele carrière op de grasmat in de kiem. Studeren was een noodgedwongen optie. Als gediplomeerd econoom keerde hij terug naar de Noorse hoofdstad, om aan zijn professionele loopbaan te beginnen: eerst als journalist en later als beursmakelaar. Maar zijn nieuwe liefde lag elders: begin jaren negentig werd hij zanger-gitarist, componist en tekstschrijver van de pop-rock groep Di Derre, die na verloop van tijd in hun thuisland zeer succesvol werd.
Toen een uitgever hem vroeg om een boek over de band te schrijven, ging Jo Nesbø in afzondering en kwam terug met Vleermuisman. Het werd in 1997 meteen uitgeroepen tot de beste Noorse misdaadroman. Het boek is het eerste in de reeks met inspecteur Harry Hole in de hoofdrol en de prijs is de eerste van een ondertussen indrukwekkende erelijst. De sneeuwman is het zevende boek met Harry Hole, maar slechts het zesde dat in het Nederlands vertaald werd. Het tweede boek uit de reeks, dat in Noorwegen niet echt goed ontvangen werd, is vooralsnog niet verkrijgbaar in het Nederlands.
Als Harry Hole en brief ontvangt, die ondertekend is door De Sneeuwman, kan hij eindelijk het verband leggen tussen een aantal verdwijningen van gehuwde vrouwen op de dagen waarop de eerste sneeuw viel. Ook werd er telkens een sneeuwpop aangetroffen in de buurt van de woning van de als vermist opgegeven vrouwen.
De sneeuwman van Jo Nesbø en de figuur Harry Hole halen, door een aantal parallellen, herinneringen boven aan Henning Mankell en zijn figuur Kurt Wallander: beide auteurs zijn meesterlijke vertellers, die er te allen tijde in slagen de aandacht van de lezer vast te houden, zelfs als ze bij tijd en wijle wat te ver doordraven in het uitspitten van de zielenroerselen van hun respectievelijke hoofdpersonages en de demonen die hun geest teisteren. Ook de meest banale beschrijvingen zijn met zo’n naturel op papier gezet dat het boeiende lectuur blijft. Zelfs de kleine verwijzingen naar zijn vorige boeken in de reeks, en dan vooral naar Vleermuisman zijn zo goed geïntegreerd dat ze totaal niet als storend ervaren worden. De vloeiendheid en vlotheid van hun teksten staat garant voor een – als die al bestaat – ideale leessnelheid. De sneeuwman blijft aangenaam weglezen, van de eerste zin tot aan het laatse woord. Dat meesterschap is maar weinigen gegeven.
De manier waarop het verhaal in De sneeuwman geconstrueerd is doet ook denken aan het werk van Jeffery Deaver: niet alleen wordt verscheidene malen een verdachte onder de aandacht gebracht, die later dan weer niet de dader blijkt te zijn, maar ook het gebruik van cliffhangers aan het einde van hoofdstukken en verrassende wendingen in het verloop van het verhaal dragen de stempel van deze Amerikaanse auteur.
Maar Jo Nesbø heeft niet alleen maar goed afgekeken bij collega’s. Hij heeft natuurlijk ook zijn eigen draai gegeven aan het boek. Zo blijkt hij een meester te zijn in het onopvallend laten vallen van kleine hints waarmee hij pas tientallen bladzijden later – als ze al uit de gedachten van de lezer verdwenen zijn – echt aan de slag gaat. Dit prikkelt de lezer enorm en zorgt voor een competieve band tussen publiek en schrijver.
Natuurlijk zijn er ook een paar minpuntjes te bespeuren, zoals het oersterke GSM-toestel van Harry: hij gooit het zo hard tegen een muur dat het cement loslaat, en keilt het op de vloer van een auto, maar het ding blijft keurig functioneren. En misschien wordt er wel een keertje te veel een verkeerde verdachte achterna gezeten. Maar deze bemerkingen vallen amper op tussen het voor het overige perfect geschreven boek.
Met De sneeuwman heeft Jo Nesbø een prachtig visitekaartje afgeleverd dat elke liefhebber van het spannende boek moet gelezen hebben.