Geen voer voor de thrillerliefhebber

De Nederlander Joost Heyink was lang als wetenschappelijk onderzoeker verbonden aan de universiteit van Groningen, maar is nu al een tijdje full time schrijver. Zo publiceerde hij al een tiental jeugdboeken. Hij woont met zijn vrouw en zoon in Zuidwolde. Proefverlof is zijn eerst boek voor de volwassenenmarkt.
TBS-ers blijken populaire hoofdpersonages in het Nederlandse spannende boek van 2008. Na Simone Van der Vlugt (Blauw water) en Marion Pauw (Daglicht) is er nu dus Proefverlof van Joost Heyink. Hierin volgen we Paul Fonteyn die er na een moord alles aan gedaan heeft om toch maar ontoerekinginsvatbaar verklaard te worden, met als enig doel het ontlopen van een levenslange gevangenisstraf door een aanzienlijk kortere internering in een TBS-instelling. Daar heeft hij alle tijd om zijn verleden op een rijtje te zetten en zijn toekomst uit te stippelen.
Doordat ongeveer vijfentachtig procent van het boek zich afspeelt binnen de muren van de psychiatrische instelling – alleen tijdens de laatste veertig bladzijden worden er andere horizonten opgezocht – is dit een statisch verhaal geworden. Gelukkig gunt de auteur ons bij tijd en wijle ook eens een blik in het hoofd van Paul waardoor we de voorgeschiedenis van het hoofdpersonage wat beter zouden moeten leren kennen. Maar veel wijzer dan de slechte relatie met zijn tweelingbroer Peter, waarbij zowat de enige communicatie tussen de twee bestaat uit het elkaar op puberale wijze zo zwaar mogelijk voor schut zetten; en grote hoeveelheden drank die geconsumeerd worden, wordt de lezer niet, waardoor er absoluut geen band ontstaat tussen lezer en hoofdpersonage.
Hoewel ik natuurlijk geen ervaringsdeskundige ben, wordt het leven binnen de instelling nogal ongeloofwaardig en comfortabel voorgesteld. De hoofdpersoon leeft er als een koning – hij brouwt zelfs zijn eigen appelwijn – en slaagt er zonder enig probleem in al zijn therapeuten in te palmen en om de tuin te leiden. Ondertussen probeert de auteur de lezer warm te maken voor de geheimzinnige missie van Paul: de drijfveer waarom hij zo snel mogelijk terug op vrije voeten gesteld wil worden.
Ondanks een moord en een moordenaar voelt Proefverlof nooit aan als een spannende boek. Zelfs het atypische, en dus toch wat verrassende einde kan daar niets aan veranderen. Dit is geen voer voor de thrillerliefhebber.