Wonderschoon

In de week dat het vijf jaar is geleden dat Helle Haasse overleed, bracht uitgeverij Querido het wonderschone verhaal “Irundina” in boekvorm uit. In klein formaat, met slechts 80 pagina’s en voorzien van mooie tekeningen van Sylvia Weve is “Irundina” een ware traktatie. Als lezer kan je niet anders dan genieten van ieder woord dat Haasse aan het papier heeft toevertrouwd. Met een vloeiende pen beschrijft Haasse de belevenissen van een veertienjarig Portugees meisje dat in Frankrijk illegaal aan de slag gaat als schoonmaakster om op die manier de ziekenhuisrekening van haar zus te kunnen betalen. Hun vader is overleden en het gezin moet zien te overleven van het geld dat Irundina verdiend en naar huis kan sturen. Zonder de taal te spreken is ze in Frankrijk volledig op zichzelf aangewezen en afhankelijk van de vriendelijkheid van de mensen die ze er ontmoet.

Hella Haasse leerde Irundina kennen toen ze in de jaren tachtig met haar echtgenoot in Parijs woonden. In doorgaans korte gesprekken kreeg Haasse het verhaal van het meisje te horen en besloot dat in 1984 op te schrijven voor een verzamelbundel voor jongeren. Het is erg moeilijk om niet onder de indruk te raken van het Portugese meisje dat in het moderne Parijs haar best doet om zoveel mogelijk geld te verdienen en tegelijkertijd zo onzichtbaar mogelijk te blijven. Doordat de werkloosheid in Frankrijk in de jaren tachtig steeg, bleek het onmogelijk voor Irundina om een verblijfsvergunning te krijgen en had ze als illegale vreemdeling geen rechten. Ze nam zoveel mogelijk werk aan als maar mogelijk was en maakte dagen van doorgaans meer dan twaalf uur. Ondertussen droomde ze van het leven dat de Franse kinderen hadden in de gezinnen waarvoor ze werkte.

“Irundina” leest als een sprookje, maar heeft niet het einde dat je dan verwacht. Het is echter wel op prachtige wijze verteld en maakt een blijvende en soms zelfs een verpletterende indruk. Het nodigt uit om meerdere keren te lezen, wat je in de regel niet meer dan een uurtje zal kosten. Uitgeverij Querido heeft dit mooie verhaal uitgebracht als eerbetoon aan Hella Haasse. Eén van de grootste auteurs die ons land ooit heeft gekend.

Het verhaal van Irundina maakt duidelijk waarom.