Heerlijk en hartverwarmend

Wat een heerlijk boek. Prachtig hoe de geschiedenis van Europa er op natuurlijke wijze in verstrengeld is, geheel tegen de achtergrond van de zoektocht van een trouwe, loyale, dappere, tweevoeter, een hond die zo is afgeknapt op de barbaarse handelingen van de mens dat hij het eten van vlees heeft afgezworen.

Het verhaal springt per hoofdstuk heen en weer in de tijd, met hier en daar min of meer onopvallende verwijzingen naar gebeurtenissen uit het verleden of in de toekomst. Dat maakt me steeds heel nieuwsgierig.

Het is een boeiende reis door Europa tussen pak hem beet 1420 en 1835. Een reis door de historie, cultuur, afschuwelijk levensecht beschreven oorlogen en het dagelijks leven, geheel vanuit observaties van de hond. Hij gaat tijdens zijn lange zoektocht wel contacten aan met andere mensen – en honden -, maar blijft altijd en overal alert, vol verwachting of hij zijn baasje ineens ergens ziet opduiken. Geur, steeds heel bloemrijk beschreven, is zijn voornaamste leidraad, zoals dat inderdaad bij honden het geval is. De hartverwarmende trouw van het dier, schrijnend om te lezen wat hij meemaakt, wat het hem kost en zo mooi hoe groot zijn moed is, deze hond steelt gewoon mijn hart…

Ongeveer halverwege het boek wordt duidelijk wat er met de hond, zijn baasje – apotheker/alchemist/genezer – en ook diens ‘voormalige compagnon’, later aartsrivaal gebeurd is, hoe het komt dat ze al eeuwenlang doorleven. Hun verouderingsproces gaat veel langzamer dan normaal en ze zijn bestand tegen dodelijk lichamelijk letsel.

Het verhaal zit vol uitgebreide beschrijvingen van steden, landschappen, schilderijen en andere kunstwerken en ook van de personen en honden die de hond ontmoet. De geschiedenis komt heel realistisch en natuurlijk tot leven.

Over de vertaling ben ik niet heel erg blij, het voortdurende ‘kampioen van me’ als Valentyno zijn hond aanspreekt, en de benoeming ‘mijn baasje’ (in de oorspronkelijke versie ‘my master’) irriteren me wel. Ik vraag me af waarom vertalers niet altijd kiezen voor een realistische vertaling, dus zodanig dat het in het Nederlands geloofwaardig blijft. Teveel woordjes willen vertalen komt geforceerd over is dat is niet goed.

Maar dit doet verder niets af aan het mooie verhaal. Ontroerend hoe trouw de hond is, hoe hij jaren, zelfs eeuwen wacht op zijn plotseling verdwenen baasje, zich nooit laat afleiden van dit doel, het verdriet, het gemis maar altijd hoop blijft houden. Een fantastisch boek.