Al is de hype nog zo hollow, people will follow...

Het huis van dr. Bodo Klein is zo ongeveer overgenomen door zijn vrouw Colette. De (klein)kinderen uit haar eerste huwelijk kreeg Bodo er ongevraagd bij. Voor hij besefte wat er is gebeurd, was hij de regie over zijn leven kwijt, de grip op zijn eigen bloedlijn. Hij dobbert maar wat rond en besluit uit het leven te stappen. Op zijn werk, het Ministerie van Veiligheid, stuurt hij een encrypted boodschap uit waarin hij melding maakt van zijn zelfdoding. Maar dan slaat de twijfel toe en krabbelt hij terug. Minister Kirstin Elias verordonneert hem daarop enige weken thuis te blijven, totdat de commotie op het Ministerie is weggeëbd. Om iets omhanden te hebben, vraagt ze hem Alexei Krups’ gangen na te gaan. Krups is in enkele jaren uitgegroeid tot wereldvermaard spreker over digitalisering en de gevolgen voor de samenleving.

Krups is een kerel die goed aanvoelt wat mensen willen horen. De zaligheden van digitale technologie en kunstmatige intelligentie, maar ook de gepercipieerde gevaren daarvan. Binnen afzienbare tijd zullen er geen romans meer geschreven en gelezen worden, omdat alles door data zal worden bepaald. Overal plukt Alexei informatie vandaan en schrijft daar het boek Vernuft over. Hoe meer hij gevraagd wordt op congressen en in tv-shows over nieuwe media, hoe makkelijker het hem afgaat om informatie uit verschillende bronnen aan elkaar te verbinden en te verkopen als zijn eigen wetenschap. Zijn faam groeit logaritmisch snel. Hij verkoopt dat geheel als “de klont”, kunstmatige intelligentie die de rol van de mens overneemt, een systeem dat zich dankzij data continu verbetert. En het volk? Al is de hype nog zo hollow, people will follow... In die zin is Klont een boek van alle tijden: individualiteit versus de maalstroom van het groepsgedrag, de draaikolk waarin iedereen zich laat meezuigen.

Februari schrijft over Klein: “Hij had zich agile getoond als een scrummaster, zoals de nieuwste bestuurlijke mode dat van hem eiste…” Toch laat hij zijn gezond verstand prevaleren. Samen met de jonge ambtenaar Nas weet hij Krups te ontmaskeren. Misschien is dat wel de redding van Alexei. Eindelijk mag deze ideeën toelaten waar hij echt in gelooft. Data kunnen veel voorspellen, maar zij houden geen rekening met gevoelens en emoties. Mensen zijn irrationele individuen. Op 25 februari merkte Februari in gesprek met Marcel Möring op dat er zelfs mensen op het Binnenhof rondlopen die ervoor pleiten het stemmen af te schaffen en puur te vertrouwen op de gegevens die over ‘het volk’ worden vergaard. Daaruit zou je exact kunnen analyseren wat het volk wil. Laten we hopen dat de Bodo Kleins van deze tijd ons daarvoor behoeden.