Spinnenweb van verhalen

Wanneer je voor het lezen de ondertitel 'Een reis langs plaatsen waar niemand de baas is' ziet, denk je als lezer dat het nog alle kanten op kan. Toch heb je na het lezen alle begrip voor deze zin. De plekken die besproken worden hebben inderdaad hun eigen regels en vaak begrijpen mensen die er niet genoeg tijd doorbrengen niet hoe het er werkelijk aan toegaat. Houtekamer en Schravesande proberen in 'Afrit Akersloot' toch om een beeld te scheppen van deze grijze vlekken op de kaart. Zodat je toch het gevoel hebt na het lezen dat je stukje wijzer geworden bent. Dat je een stukje Nederland van een andere kant hebt leren kennen.

"En als je maar lang genoeg ergens rondhangt, blijkt - als bonus - het normale vrijwel altijd knotsgek te zijn."

Carola Houtekamer en Freek Schravesande zijn beide verslaggever bij NRC Handelsblad. Ze mochten samen tien jaar rondhangen in Nederland van NRC en volgden de werkwijze van journalist Gerard van Westerloo. "Zoek een plek waar niks aan de hand is. Ga erheen zonder vooropgezet plan. Spreek daar met iedereen. Spreek mét mensen, niet over ze. Stop pas wanneer je zelf meent dat het verhaal af is." Zo gezegd, zo gedaan. Ze bezochten een hotel, een luchthaven, een industrieterrein, een camping, een plaats delict, een Haagse volksbuurt en een kerncentrale.

De hoofdstukken in 'Afrit Akersloot' zijn vrij verschillend qua gevoel. Dat hangt vast ook samen met de tijd die de reporters doorbrachten op de besproken plek. Een week in het van der Valk hotel zorgt voor een andere hoeveelheid aan informatie dan een jaar rondhangen op een industrieterrein. Uit die tijdspanne van een jaar proberen ze een totaalbeeld te creëren én de verhalen die ertoe doen of die het meest zijn bijgebleven te selecteren. In het hotel wordt er meer gefocust op de mensen en hun leven.

Alles is opgetekend in een eenvoudige schrijfstijl die makkelijk leest. Daar komt nog bij dat het een vrij dun boek is en dat zorgt ervoor dat je in een avond de wandeling door alle plekken wel voltooid hebt. Had het meer mogen zijn? Zeker wel. Er hadden nog meer plaatsen mogen besproken worden. De nieuwsgierigheid van de mens is immers onstilbaar en dit boek is toch een beetje als gluren bij de buren. Gezond voyeurisme kan je het ook noemen.

Niet ieder onderdeel van het boek is even overzichtelijk en dat kan soms tot wat verwarring leiden tijdens het lezen. De korte verhalen en het heen en weer hoppen tussen mensen vraagt wel wat flexibiliteit van de lezer. De hoofdstukken zijn geen afgesloten gehelen. Het zijn samenraapsels, persoonlijke verhalen, die onderlinge verhoudingen in kaart proberen brengen en zo het karakter van een plek proberen tonen. Eigenlijk is het net als een spinnenweb, met al zijn draden die onderling verbonden zijn, maar toch apart gesponnen.

'Afrit Akersloot' is een veelzijdig boekje dat op een luchtige manier soms zware thema's aankaart, maar nergens lang bij stil blijft staan. Toch geeft het stof tot nadenken. Het geeft een inkijk in levens die op het eerste zich misschien niet opzienbarend lijken, maar die toch best interessant zijn.