Prooi: het boek van de moeders

Niet alleen ‘Jager’ maar ook ‘Prooi’ van Kim ten Tusscher verdient de status van klassieker. Dit tweede deel in het Jager & Prooi tweeluik is een sterke uitwerking van het thema en een pageturner, waar ik slechts twee dagen over gedaan heb om hem te lezen.
Waarom is ook dit boek een klassieker?
Om te beginnen werkt de auteur het thema uit ‘Jager’ evenwichtig verder uit. In ‘Jager’ ging het om zelfverwerkelijking. In ‘Prooi’ laat de auteur het proces van bewustwording zien wat plaatsvindt als iemand zijn eigen weg gaat. Als waarheden vanuit opvoeding, omgeving en cultuur wegvallen breekt er een periode aan vol angst en onzekerheid en begint de zoektocht naar nieuwe zekerheden. Meaghun komt tot een prachtige conclusie omtrent zijn leven en dat vormt hem tot wie hij werkelijk is. Een belangrijk subthema in dit geweldige boek is de onderlinge verbondenheid met familie. De keuze van Meaghun om zichzelf te zijn zorgt ook voor grote veranderingen in de levens van zijn familieleden en heeft een grote impact op de wereld waarin zij leven.
In het werk van Ten Tusscher speelt schijn en werkelijkheid een grote rol. In ‘Prooi’ worden de conflicten uit ‘Jager’ verder uitgewerkt, waardoor de schijn steeds meer verdwijnt en de waarheid aan het licht komt. Een voorbeeld hiervan is de relatie tussen Kaban en Margal. De godin en haar pontifex hebben een hechte vertrouwensband, die steeds meer onder spanning komt te staan. Hierdoor krijgt de lezer een steeds beter beeld van de mensen achter de culturele façade.
Ook is de ontwikkeling van Meaghun weer geweldig beschreven. In dit boek is hij niet alleen een prooi voor Chigal die hem als verrader beschouwt, maar ook een prooi van zijn eigen onzekerheden en angsten. Dit laatste geldt voor meerdere personages. De passages waarin zijn twijfels aan bod komen zijn ontroerend om te lezen. De auteur heeft de kwetsbaarheid van haar hoofdpersoon overtuigend weten te beschrijven. De ontwikkeling van meedogenloosheid uit het eerste deel naar gevoeligheid in het tweede deel is sterk, heftig, krachtig, ontroerend en mooi.
Zo wordt ook de symboliek van de wolf verder uitgewerkt in dit boek. Vanuit de psychologie van C.G. Jung staat de wolf voor bedreiging door ongetemde krachten. Niet alleen Meaghun, maar ook andere personages krijgen hiermee te maken. Verder is het een verwijzing naar angsten: eenzaamheid, dood, verlies. Dit zijn thema’s waar de jager mee geconfronteerd wordt en die de auteur gebruikt om de broosheid van haar hoofdpersoon aan het licht te brengen. Hoe Chigal en Meaghun ieder op hun eigen wijze met dit thema omgaan is in mijn beleving een van de mooiste punten van het tweeluik, omdat de een zijn kwetsbaarheid laat zien, terwijl de ander er alles aan doet om dit te ontlopen.
In ‘Prooi’ zijn Margal (moeder) en Liis (vrouw) erg belangrijk, vanwege hun band met Meaghun. Deze relaties zijn allebei natuurlijk en vormen een mooi contrast met de meer culturele relaties uit het eerste deel. In dit deel is het meer Margal als moeder die aan bod komt en haar gevoelens voor haar oudste zoon en andere kinderen. De ontwikkeling die zij doormaakt door alle gebeurtenissen is mooi, maar ook tragisch. Liis werd vanuit culturele gebruiken de vijfde vrouw van Meaghun, maar ondanks het verstandshuwelijk bloeit er liefde op tussen hen. De passages waarin zij samen zijn, zijn ontroerend, omdat ze elkaar vinden in hun kwetsbaarheid.
Daarnaast speelt voor beide vrouwen het moederschap een belangrijke rol. Bij Margal ligt het accent daarbij op afstandelijkheid en verlies. Bij Liis gaat het om geborgenheid en veiligheid. De godin heeft haar zonen opgevoed in de rol van jager, waardoor er een afstand is gegroeid tussen haar en haar kinderen. De meest schrijnende, beklemmende en heftige passages van het boek gaan over deze afstand en hoe Margal een evenwicht probeert te vinden tussen haar rol als godin en het moeder zijn. Daartegenover staat Liis die alles doet om haar ongeboren tweeling te beschermen en in een veilige omgeving te brengen om ze daar in vrede te laten opgroeien. Verder is het heel vertederend om te lezen hoe zij ook haar man Meaghun probeert een stukje veiligheid en zorg te bieden op het moment dat hij dat nodig heeft.
Kortom, het is Kim ten Tusscher gelukt om sterk vervolg te schrijven op ‘Jager. ‘Prooi’ verdient ook de status van een klassieker, omdat het een krachtige, geslaagde uitwerking is van een belangrijk thema en het een pageturner is over de angst, moederschap en het loslaten. #prooi #kimtentusscher #uitgeverijzilverspoor