George Orwell in het kwadraat

De samenleving die George Orwell reeds in 1948 schetste in zijn nu zo befaamde roman 1984 gecombineerd met de angstdromen die Charles den Tex je laat beleven in De macht van meneer Miller en Cel. En dat dan in de overtreffende trap.
Zo ziet het er een beetje uit in het verbluffende Moord.net van de Deense Dan Butler en zijn Zweedse compaan Dag Öhrlund. Met deze puntgave, huiveringwekkende misdaadroman – mooi geschreven, met diverse lagen en dusdanig complex dat het onderscheid met de literatuur voor mij niet te zien is – debuteert dit duo in het genre van de crime. Als dit nog maar het begin is, waar moet het dan eindigen. Sjöwall & Wahlöö lijken uit hun ‘graf’ opgestaan, ware het niet dat Maj gelukkig nog altijd onder ons is.
Nu hebben Butler & Öhrlund het zichzelf een beetje gemakkelijk gemaakt, zou je kunnen zeggen door liefst vijf opmerkelijke politiefunctionarissen een hoofdrol te laten spelen: de Nederlandse Angela van Wijk, Viktor Karpov (Sint-Petersburg), Jacob Colt (Stockholm), de Italiaan Silvio Bondi en de in Miami actieve Hector Venderaz, de hemel zij geprezen heel wat realistischer dan de speurneuzen zoals we die kennen uit Miami Vice. Een internationaal gezelschap dat elkaar voor het eerst ontmoet op een congres in Londen waarop feilloos wordt blootgelegd dat de criminelen die zij bestrijden wereldwijd hetzelfde uitspoken. Misschien werken ze zelfs wel samen, want wat de vijf politiemensen dagelijks krijgen voorgeschoteld, kent heel wat overeenkomsten.
Stof kortom in ruime mate voor een misdaadroman boordevol actie, dialogen die er toe doen – bondig, zonder overbodige rimram – en met hoofdrolspelers, zowel aan de goede als slechte zijde, die personages van vlees en bloed zijn. Niet van bordkarton, waardoor je zou denken dat Moord.net een fata morgana is. Het zou best eens nog heel veel smullen kunnen worden, wanneer dit Deens/Zweedse schrijversduo de samenwerking voortzet.
En het hopelijk volhoudt in (meer dan) tien boeken, zoals hun ook nu nog zo bekende, gememoreerde voorgangers. Het tiental van Sjöwall & Wahlöö verschijnt overigens in herdruk, dus wie niet zo lang kan wachten op nieuw werk van hun opvolgers, begin maar aan De brandweerauto die verdween of De lachende politieman…