Een wereld vol Oculta's

Als Anita Ángel sterft op La Oculta, de finca van de familie in de Colombiaanse bergen, is dat het moment waarop haar kinderen Pilar, Eva en Antonio terugkeren naar het landgoed om afscheid te nemen. De dood van Anita (‘Ana’) vormt ook tegelijkertijd het begin van een familievertelling: een prachtig verhaal dat niet los gezien kan worden van de geschiedenis van Colombia.

De geheime droom van het land boeit vanaf de eerste pagina. Héctor Abad (1958) is een rasverteller. Weloverwogen, met subtiele aanwijzingen vertelt hij het verhaal van La Oculta. Doordat het perspectief steeds wisselt, ontstaat er een indrukwekkend en compleet beeld van de broers en de zussen. Allemaal hebben ze hun eigen verhaal over La Oculta en over elkaar en steeds is daar weer het meer. Diep, zwart, dreigend, met daarin de stemmen van de verdronkenen.

“Herinneren is als een liefkozing van de spookgestalten die ons leven hier mogelijk hebben gemaakt.”: Antonio richt zich vooral op de geschiedenis van de familie en het landgoed. Nauwgezet zoekt hij stambomen na en noteert hij al zijn bevindingen. Hij houdt intens van La Oculta en het ontroert hoe zorgvuldig hij zijn voorvaderen beschrijft, die lang geleden het land ontgonnen en La Oculta bouwden. Hij voelt zich gebonden aan het landgoed: “als een drenkeling aan een stuk drijfhout in de zondvloed.” Pas later in het verhaal wordt duidelijk waarom hij La Oculta zo liefheeft. Door Antonio aan het woord te laten, zorgt Abad ervoor dat de lezer gaat begrijpen hoe belangrijk La Oculta -maar eigenlijk geldt dat voor veel familiehuizen-, is. Een plaats met een gedeeld verleden, met gedeelde herinneringen. Zijn aantekeningen zijn voor hem als een papieren kind: “(...) een nakomeling die voor mij het woord voert als ik dood ben.”

Eva zorgt voor de verbinding met de geschiedenis van Colombia, die nogal wat geweld kent. Guerrilla’s, paramilitairen, FARC,...het lijstje met groeperingen die een bedreiging voor Colombia en zijn inwoners vorm(d)en is lang. Toen haar vader nog leefde, was La Oculta voor haar een echt thuis: “Een voorproefje van de hemel.” Urenlang kon ze met hem praten over boeken, terwijl ze ieder in hun eigen hangmat schommelden. Veilig, onbekommerd, ondanks de dreiging die overal voelbaar was. Het vertrouwen slaat om in regelrechte haat als ze ternauwernood weet te ontkomen aan de agressie van de paramilitairen, die nota bene de bevolking zouden moeten beschermen.

Pilar is de tegenhanger van zowel Eva als Antonio. De geschiedenis interesseert haar helemaal niet. De, in haar ogen losbandige, levens van Antonio en Eva kan ze niet begrijpen. Ze conformeert zich aan de eisen die de samenleving aan haar stelt en weet op die manier La Oculta te behouden.

Terloops snijdt Abad gevoelige thema’s aan. Hoewel Antonio zielsveel van La Oculta houdt, verlaat hij de finca omdat hij niet langer kan leven in het homofobe, racistische klimaat van het dorp. Religie, corruptie, trouw aan de familie en aan elkaar, politiek, feminisme, seksuele vrijheid: de auteur gaat niets uit de weg. De geheime droom van het land is een rijk boek, vol emotie en sentiment, vol liefde en respect voor elkaar, maar bovenal een boek dat je laat nadenken over je eigen huis en je eigen ouders en grootouders, want de wereld zit vol met Oculta’s,die allemaal op La Oculta lijken.