Niet in de ban van de Ring maar in die van WOI

Dit lijvig boek beschrijft het leven van Adam, een jongen uit een arbeidersgezin, die een dramatische jeugd beleeft. Ook zijn tienerjaren zijn niet echt om jaloers op te zijn, maar daar begint hij al wel zichzelf te ontwikkelen en uit het arbeidersmilieu te werken. Dit gaat niet zonder slag of stoot. Veel verzet ontmoet hij vanuit het 'betere' milieu, met uitzondering van de mijneigenaar die Adam vanwege een heldendaad die hem en zijn naasten het leven hebeen gered, als zijn eigen zoon gaat beschouwen en van daaruit een volledige studiebeurs bezorgt.
Mooi is de beschrijving hoe de arbeiders in het begin van de industriële revolutie, hier met name in de mijnen, worden uitgebuit, waardoor de opkomst van de vakbonden onvermijdelijk is.
Ook boeind is het deel dat de loopgravenoorlog WOI beschrijft, ook daar telt het leven van Jan Soldaat (vaak komend uit de arbeidersklasse) helemaal niet. Als we het over het Duitse Befehl ist Befehl hebben, kun je dat ook zeker laten gelden voor de geallieerde strijdkrachten in deze afschuwelijke loopgravenoorlog.
Dat Adam dit alles overleeft en er sterker uitkomt dan hij op basis van zijn herkomst zou mogen verwachten is voorspelbaar en wellicht Hollywood-achtig. Dat doet echter niets af aan de kwaliteiten van het boek. Het was een genot om deze pil te mogen lezen.