Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Geschiedschrijving die zin geeft aan het leven

Gerry Hameetman 01 januari 2017
Elke keer als je deze roman oppakt -en dat zal heel wat keren zijn, gezien zijn lijvigheid- blijft de onmogelijke naam van de schrijfster beter beklijven. Nino Haratischwili dwingt respect af. ‘Roman’ is gewoonweg geen toereikende omschrijving voor dit bijna dertienhonderd pagina’s tellende boek. "Das achte Leben (für Brilka)” is een ontzagwekkend epos. Een meeslepende kroniek over een Georgische familie. Een ontegenzeglijk leerrijke en waardevolle geschiedschrijving. Een feministische inspiratiebron, wellicht. Maar bovenal een unieke leeservaring. Dat laatste niet in het minst door het mysterieuze chocolademengsel van stamvader en chocolatier Jaschi die de proever ervan op betekenisvolle momenten al dan niet voor het leven verdoemt- en de lezer in ieder geval tot doorlezen verleidt.

Georgië. Een land gelegen pal onder westelijk Rusland, schurkend tegen het Midden-Oosten. In West-Europa weinig bekend, gewoon een van de landen in Oost-Europa, een voormalig Oostblokland. Die kille en honderden kilometers lange afstand die tussen Georgië en West-Europa ligt wordt door Haratischwili’s verhaal tot na aan het hart verkleind.

De geschiedenis van de familie Jaschi begint in de vroege twintigste eeuw, wanneer Georgië na een korte oorlog door Rusland geannexeerd wordt. De zussen Stasia en Christina, dochters van een gedijende chocolatier, zien door de verstrekkende gevolgen in de daarop volgende jaren hun dromen in rook opgaan. Stasia wordt nooit de prima-ballerina die zij in zich heeft, Christina wordt pijnlijk letterlijk door het leven getekend. De twee zijn een lang, ontzettend lang leven beschoren, beide een belangrijke rol innemend in het leven van hun familieleden. Een verdrietig ontoereikende rol echter, die niet kan voorkomen dat hun telgen eveneens slachtoffer worden van de politieke en economische situaties, van macht en corruptie binnen een land dat zijn eigen identiteit verloren heeft. Stasia’s zoon Kostja die zich profileert als niets minder dan een nietsontziende patriarch, drijft -overigens met de beste bedoelingen- eerst zijn zus Kitty en vervolgens zijn dochter Elena en kleindochters Daria en Niza kanten in hun leven op waar zij niets weten te vinden.

Hiermee zijn de zeven personen genoemd wier verhaal laatstgenoemde, Niza, opschrijft voor haar nichtje Brilka. In chronologische volgorde, aan de hand van bekende en minder bekende historische gebeurtenissen, schrijft zij feit en legende op van haar twee overgrootmoeders, grootmoeder, moeder, tante en oom. Met eerlijk toegegeven fantasie daar waar haar kennis tekort schiet. Misschien door dat gegeven is het van alle toch al aangrijpende lotgevallen Niza’s eigen relaas dat tot slot nog het meest ontroert. Haar reconstructie van de familie en van de Georgische geschiedenis is immers de poging van een vrouw om zichzelf, net als het murw geslagen land, opnieuw uit te vinden. Zwalkend door een bestaan zonder betekenis, vindt zij die uiteindelijk door met haar geschiedschrijving zin te geven aan het leven van haar nichtje. Brilka, wiens nog onvervulde verhaal er nu één kan worden met wél nageleefde dromen. Ook al heeft ook zij onverhoeds geproefd van over-overgrootvader Jaschi’s chocoladebrouwsel.

Met spijt en tranen in de ogen is het dat je afscheid neemt van de kleurrijke familie Jaschi, nog dagenlang roezig en verbluft na deze marathongeschiedenisles waar zelfs de meest begeesterde geschiedenisleraar of lerares nog een puntje aan kan zuigen. Wat een bijzonder project.
6

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Gerry Hameetman