De kleine Johannes, een geëngageerd sprookje

Het verhaal van De kleine Johannes werd geschreven aan het einde van de 19e eeuw ten tijde van de industrialisatie. Frederik van Eeden was een van de tachtigers. Meer doordat hij in dezelfde periode van de tachtigers schreef en behoorde tot deze kring en minder omdat hij in deze stroming paste. Hij had zijn eigen manier van schrijven.

De kleine Johannes is, als je het oppervlakkig leest, geschreven als een sprookje van een klein jongetje dat enkele sprookjesfiguren tegenkomt en van hen leert hoe de mensen in elkaar zitten. Halverwege het wordt het sprookje erg zwartgallig en depressief. Het is dan ook niet een echt sprookje maar een verhaal met diepere betekenis met allegorische figuren. Het verhaal van de kleine Johannes verwijst naar het bijbelse verhaal van Johannes.
In het verhaal is Johannes twee jaren onderweg, die te volgen zijn door het verstrijken van de seizoenen. Ook in het kaatste hoofdstuk wordt genoemd dat hij twee jaar weg is. Anderzijds verhaalt het boek over het opgroeien van Johannes van kleine jongen van ongeveer 8 jaar oud (nog gelovend in sprookjes) opgroeiend tot jong volwassene.

Het verhaal verscheen eerst als feuilleton in De Nieuwe Gids en pas in 1887 in boekvorm. Het verhaal is geschreven in oud Nederlands maar dit is goed te volgen. Van Eeden gebruikt veel symbolen en metaforen. Er zijn mooie beschrijvingen van de omgeving waarbij de liefde voor de natuur van van Eeden goed naar voren komt.

Ondanks dat het boek zo oud is is het verhaal nog zeer actueel omdat het verhaalt over het opgroeien van jongen die leeft in een sprookjeswereld tot een man die met het soms grimmige ware leven te maken krijgt en voor een belangrijke keuze in zijn leven komt te staan. Een aanrader als je van symboliek houdt.

Ik las dit boek voor de Hebban Reading Challenge
Categorie: een boek van vóór 1900
10-05-2016