Wie komt het Pensioen toe?

Willem Elsschot zou eigenlijk geen introductie behoeven. Deze schrijver is groots en bij velen bekend die op de middelbare school voor hun literatuurlijst hebben moeten lezen. Kaas en Lijmen/het been zijn enkele novelles van zijn hand die zeer vaak voorkomen op zo'n lijst maar ook Villa des Roses en Tsjip zijn graag gelezen boeken.

Daarom is het misschien juist verwonderlijk dat het boek Pensioen voor velen wel een introductie behoeft. Dit is een minder bekend werk van de hand van Elsschot en dit is onterecht. Met zijn vlijmscherpe manier van schrijven heeft deze auteur weer een prachtstuk geschreven. Het is ongelooflijk hoe hij van een bijna alledaagse familie de conflicten bloot legt met humor en een bijzonder scherp inzicht in de belevingswereld van deze familie.
Zoon Willem gaat de oorlog in en laat een vrouw met zijn kind achter zonder zijn zoon achternaam te geven. Moeder, die erg in haar nopjes is met haar krachtige zoon Willem, zorgt vanaf grote afstand dat haar zoon het aan niets ontbreekt als hij krijgsgevangene wordt. Voor deze ultieme zorg mag zij toch ook iets terugkrijgen, is het niet? Heeft zij daar meer recht op dan het kind van Willem dat niet zijn naam draagt?
Elsschot weet dit verhaal te vertellen vanaf een afstand, de koude kant van de familie, zonder hier een groot oordeel te vellen, enkel door af en toe een kleine kanttekening te plaatsen bij de beweegredenen van deze of gene. Zijn taal is kort en bondig, zijn manier van schrijven is groots. Elke zin, elke gebruikte metafoor en de gehele structuur zijn een lust voor het oog. Las jij Pensioen nog niet? Vooruit dan, grijp dit boek en vul het hiaat in je leeservaring snel op!