Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Als opgroeien lastig is, een toegankelijk relaas

Gigi Leestgraag 17 oktober 2018 Hebban Team
Judith Visser schreef enkele jaren met In seizoenen een emotioneel beladen en zeer persoonlijk romandebuut na dat ze al veel succes had geoogst met haar thrillers. Nu gaat ze nog een stap verder en komt met een autobiografische roman gebaseerd op haar eigen jeugd, een ingewikkelde periode waarin ze opbokste tegen het anders zijn dan anderen zonder te weten waar dit door kwam. Ze beschrijft dit zeer toegankelijk waardoor het informatief is voor ouders en docenten die kinderen en jongeren ontmoeten met vergelijkbare problematiek.

Visser beschrijft in Zondagskind de opgroeiende Jasmijn Vink (let op de initialen) vanaf haar vierde levensjaar die direct vanaf de eerste dag op school zich daar niet geheel thuis voelt. Nu ze jaren later een diagnose in het autistisch spectrum gekregen heeft (Syndroom van Asperger) beschrijft ze vanuit haar eigen beleving hoe het is als je de mensen in je omgeving niet altijd snapt en andersom deze omgeving jouw manier van denken en leven bijzonder vindt. Ook beschrijft ze hoe het haar lukt om toch haar schooltijd te overleven en iemand de moeite neemt om haar wel te begrijpen.

Visser gebruikt eenvoudige zinnen, schrijft recht toe recht aan, zonder enige literaire opsmuk. Ze blijft heel dicht bij haar eigen beleving waardoor het boek voor velen toegankelijk wordt qua taalgebruik. Dit is prettig voor lezers die meer willen weten over hoe het is om met een autismespectrumstoornis door het leven te gaan. In vele korte anekdotes laat ze zien hoe het is om heftig te reageren op omgevingsgeluiden gecombineerd met andere indrukken als je erg gevoelig bent voor prikkels, hoe je in verwarring raakt als je taal op een andere manier ervaart en gevoelens anders voelt. Voor sommigen kan de dikte van het boek, ondanks het toegankelijk taalgebruik, een struikelblok zijn. Daarnaast wordt het verhaal verteld vanuit Jasmijn en gelden de beschreven kenmerken niet voor alle personen met een autismespectrumstoornis omdat deze problematiek veel breder is dan ervaren wordt door één persoon. Visser benoemt, heel terecht, in de colofon dat het háár verhaal is en niet het verhaal van elke persoon met deze problematiek waardoor ze duidelijk maakt dat andere vormen en andere kenmerken ook mogelijk zijn.

Visser benoemt in interviews dat ze flink geschrapt heeft in haar omvangrijke tekst aan ervaringen om tot deze roman te komen. Dit is hier en daar te merken in fouten in de chronologie die mogelijk enkel door zeer opmerkzame lezers opgemerkt zullen worden. Een deel van de personen met autismespectrumstoornissen let juist op deze details. Mogelijk zullen ze bereid zijn dit de auteur vergeven omdat ze zo veel andere aspecten herkennen.

Doordat Visser vanuit haar eigen beleving schrijft krijgt men als lezer nauwelijks zicht op de gevoelens en reacties van de andere personages in het boek. Die blijven vlak en het blijft gissen naar de reden van hun gedrag. De auteur beschrijft een duidelijke ontwikkeling bij haar hoofdpersonage maar het wordt niet helder welke factoren bijgedragen hebben aan deze ontwikkeling. Het perspectief in deze roman is daardoor te eenzijdig wat kan hinderen als je het boek leest als een (autobiografische) roman. Het boek neigt naar een 'Coming of age' roman, maar mist de juiste ingrediënten om dit waar te maken. Dit wordt vast minder als storend ervaren als het boek gelezen wordt als non-fictie, enkel om iets op te steken van deze problematiek. Dan wordt de luchtige manier van vertellen juist plezierig. Toch had het boek, als de bijpersonages minder vlak beschreven werden, extra informatief kunnen zijn. Het verplaatsen in, en het kunnen beschrijven van, het doen en laten van personen in de omgeving is voor mensen met een autismespectrumstoornis vaak ingewikkeld.

Zondagskind kan informatief boek zijn voor lezers die in aanraking komen met of zelf hinder ondervinden van een autismespectrumstoornis of hier meer van willen weten. Vooral als zij weinig belang hechten aan literaire aspecten in een roman en de dikte van het boek geen belemmering vinden.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Gigi Leestgraag