EEN BOEK OM TE LEvEN, ......

" DIT IS EEN BOEK DAT JE NIET KAN LEZEN!
DIT BOEK MOET JE ( be ) LEVEN!
ALS JE DAT NIET KAN MIS JE DE ESSENTIE VAN HET HELE VERHAAL. " ( Guido Goedgezelschap )


LEESFRAGMENT
--------------------
" Ik heb er lang over nagedacht hoe ik jou in dit verhaal zou introduceren als je eindelijk was geboren. In dit verhaal, dat alleen moest worden verteld om bij jou uit te komen. Bij jou en dus bij het begin. In dit verhaal, dat alleen moest worden geschreven, zodat jij nog een keer ter wereld kon komen en de kans kreeg om opnieuw en heel anders te beginnen. En ik ben tot, de conclusie gekomen dat ik niet verder kan schrijven zolang het ' jij ' twee keer bestaat. Ik moet van jou eerst ' mijn ' Brilka maken om mijn verhaal te kunnen vervolgen, om dan eindelijk bij jou uit te komen, bij jou, de ware, de echte, die ik met alle woorden van de wereld toch niet zal kunnen beschrijven, bij jou, die mij het enige ' jij ' hebt kunnen geven dat ik niet in een ' zij ' heb kunnen veranderen. Maar zolang ik nog onderweg ben naar jou, moet ik je wezen, je beeld lenen en je opnieuw uitvinden. Op een andere, op mijn eigen manier. Zoals ik je heb gezien, zoals ik je heb gevonden en weer kwijt ben geraakt. Ik moet jou verzinnen Brilka, tot je op een dag weer' echt wordt. Jij Brilka, die ter wereld kwam en als Anastasia Jasji in het geboorteregister werd ingeschreven en ons voor het eerst sinds lang zoiets als geluk schonk, iets waarvan we ons het bestaan nauwelijks konden herinneren. ' Jasji '. Punt uit. Anastasia moet een Jasji blijven. Daria, getrouwd of niet, hield voet bij stuk. Voor ons tweeën was die naam tenslotte ook goed genoeg. "
Nitsa Jasji

Het minste wat je van de twintigste eeuw kan zeggen is dat het een zeer woelige, politiek onstabiele eeuw was. Twee verschrikkelijke oorlogen, door toedoen van de machtswellustelingen Keizer Wilhelm II en Adolf Hitler, teisterden Europa en de wereld. Neem daarbij nog de bloedige opkomst van het communisme in Rusland en de daarbij horende revolutie in 1917 en de tijdsgeest voor dit boek is geschetst. Het leven in Rusland, door de dictators Lenin en Stalin uitgebreid tot de Unie voor Socialistische Sovjet Republieken, zou nooit meer hetzelfde zijn. Ook niet in Georgië, geannexeerd als Democratische Republiek door Rusland.

" Want ik heb deze regels te danken aan een eeuw die iedereen heeft bedrogen en misleid, iedereen die hoop koesterde. Ik heb deze regels te danken aan oneindig veel tranen, ik heb deze regels te danken aan mezelf, omdat ik mijn vaderland verliet om mezelf te vinden en mezelf toch meer en meer verloor, maar ik heb deze regels vooral te danken aan jou, Brilka. Ik heb ze te danken aan jou, omdat jij het achtste leven verdient. Omdat ze zeggen dat het getal acht voor de eeuwigheid staat, de terugkerende rivier. Ik schenk je mijn acht. Wat ons verbindt is een eeuw. Een rode eeuw. Voor altijd en acht. De beurt is aan jou, Brilka. Ik heb jou hart geadopteerd. Ik heb het mijne weggeslingerd. Neem mijn acht aan. "

Tegen deze achtergrond speelt zich het verhaal van de Jasji's af.

" In de hele Sovjet Unie werden talloze steden omgedoopt, waarmee het verleden werd uitgewist, alsof er voor de revolutie geen leven had bestaan. "

Het is een verhaal waarin alle draadjes netjes verweven worden in een tapijt zodat je op het einde de tekening in het tapijt kan zien. En dan is er ook nog chocolade, ...

Het verhaal begint in Georgië bij een succesvolle chocoladefabrikant en zijn dochters. Mede door zijn geheime recept, waardoor zijn chocoladedrankje een speciale, onweerstaanbare smaak en speciale krachten krijgt, vormen zij een ' vrij ' , vrij welstellend gezinnetje. Anastasia ( Stasia ), wordt de ' stammoeder '. Zij trouwt in 1918 met Simon Jasji, een militair, en mede door de hoge ouderdom die ze bereikt is zij het belangrijkste personage in het verhaal. Haar grote droom was ballet, in Frankrijk. Mede door de politieke toestand is het nooit zo ver gekomen. De droom is echter gebleven.

Stasia is de moeder van Kostja. Net als zijn vader gaat hij in het leger. Kostja is een strenge, communistisch gezinde militair die zijn gezag ook thuis wil laten gelden. Voortdurend drukt hij zijn stempel op het hele verhaal. Hij zorgt voor zeer belangrijke wendingen.. Zo zorgt hij er mede voor dat zijn zus Kitty, op jonge leeftijd reeds zwaar getekend door het leven, door het bloeddorstige communisme, haar vaderland gedwongen moet verlaten en daarna carrière maakt in Londen. Het verleden laat haar echter nooit los, ...
Opvallend in het verhaal: alle kinderen die geboren worden, meestal meisjes, noemen met de familienaam allemaal Jasji. Dit zegt natuurlijk veel over het gedrag en de relatiekeuze van de moeders van die kinderen.

Nitsa is de eerste die haar vaderland uit vrije wil verlaat: ze vestigt zich in Berlijn en komt zo als eerste in contact met Brilka die vanuit Amsterdam gevlucht is en op weg is naar Wenen. Nitsa heeft door overlevering, vooral door Stasia, het hele familieverhaal meegekregen. Aanvankelijk is zij niet zinnens om het verhaal aan Brilka te vertellen, maar Brilka blijft aandringen, ....

Het achtste leven ( voor Brilka ) is een verhaal van een eeuw. Een verhaal van vele drama's en weinig vreugde. Het is het verhaal van één familie, één familie uit de zovele andere families.
Door het feit dat Nitsa de vertrouwelinge, de lieveling van Stasia was heeft ze vele verhalen van Stasia gehoord. Dat heeft natuurlijk ook te maken met haar grote nieuwsgierigheid en haar intelligentie. Nitsa draagt de familiegeschiedenis met zich mee, de levenden, maar ook de doden, de geesten van Stasia laten haar niet los. Haar geest, haar hart zijn overwoekert door de familie, de geschiedenis van een eeuw, met schaarse mooi, maar massa's duistere, triestige momenten, mede veroorzaakt door het leven in een onstabiele omgeving van oorlogen en revoluties: het militaire was nooit ver weg. Het dreigende was nooit ver weg.
Over de generaties heen zou je dit familieverhaal kunnen weergeven in enkele, toch wel harde vaststellingen: foute keuzes, foute relaties, blinde volgzaamheid en onvoorwaardelijke onderworpenheid en onderdrukking.

Nino Haratischwili heeft haar boek ingedeeld in een aantal delen. Die delen dragen telkens de naam van één van de hoofdpersonages en behandelen hun ontwikkeling in de tijd. Die delen zijn echter niet zéér strikt afgelijnd, maar ze vloeien naadloos in elkaar. De invloeden van andere familieleden/vrienden/kennissen, ... zijn onontbeerlijk om tot een vloeiend verhaal te komen en om de aandacht van de lezer scherp te houden. De auteur is daar zeker in geslaagd.
De schrijfstijl is vlot. Het boek is een aaneenschakeling van mooie quotes en in vaak, lange, maar prachtige zinnen beschikt de auteur over een enorme woordenschat, gepaste woordkeuze. Dit uit zich, zonder gebruik te moeten maken van ingewikkelde zinsconstructies, in sublieme passages. Getuige hiervan een bedenking van Kitty in Londen:
" Was ze nog een mens, vroeg Kitty zich af als ze 's morgens op haar zolderkamer naar de ontwakende stad lag te luisteren. Had het nog zin om verder te leven? En waren haar liederen soms alleen een mislukte en armzalige poging om haar bestaan te rechtvaardigen? Nu vroeg ze zichzelf af of deze maanden, deze mensen, deze straten, deze plaatsen en verwachtingen niets anders waren dan dagdromen. "

Dat Nino Haratischwili over een subliem inzicht beschikt vindt je als lezer ongetwijfeld terug in veelzeggende quotes en onverwachte vergelijkingen: ( let in de volgende passage vooral op de woorden ' wijn ', ' vermalen ' en ' uitspugen ' )
" Met een paar glazen van de beste Kachetische wijn konden ze de angst in hun lijf vergeten. De angst voor de dag dat het systeem hen zou vermalen en uitspugen. "

Het achtste leven ( voor Brilka ) is ongetwijfeld een boek dat zichzelf in je vast zet. Je leest, je verwerkt, je vormt meningen, je analyseert, je maakt vergelijkingen, je hebt een voorkeur voor bepaalde personages, je haat bepaalde personages, je huivert van politieke regimes, je vervloekt oorlogen, je voelt blijdschap, je verwerkt verdriet, je gaat er mee slapen, je staat er mee op, .... kortweg, dit boek moet je leVen!